Her şey çok çabuk gelişti. 1912 yılının Mart ayında, Sırbistan ve Bulgaristan bir askeri ittifak kurdu. Bu anlaşmanın gizli protokolünde Makedonya’nın paylaşımı projesi vardı. Aynı yılın Mayıs ayında Bulgaristan Yunanistan’la da benzer bir ittifak paktı imzaladı. Ardından Karadağ, Bulgar-Sırp ittifakına katıldı. Rusya da bu Balkan ittifakının tüm istem ve dayatmalarını diplomatik yollarla destekliyordu. 3o Eylül 1912’de ittifak ülkeleri Osmanlı Devleti’ne bir ültimatom vererek Makedonya siyasetini değiştirmesini istediler. 18 Ekim’de birdenbire savaş patladı. Büyük devletlerin tüm gözlemcileri, Balkan ülkelerinin Osmanlı karşısında bu kadar hızlı bir zafer kazanmasını hayret ve şaşkınlıkla izlediler. 3o Mayıs 1913’teki Londra Konferansı’nda Osmanlı İmparatorlugu’nun Balkanlar’daki varlığı resmen sona erdi. 1913’teki II. Balkan Savaşı nda ise Sırplar ve Yunanlılar, Bulgaristan’ın yeni sınırlarını daralttılar. Bu kargaşa Romanya’nın Dobruca’yı, Osmanlı İmparatorlugu’nun da son bir hamleyle Edirne’yi ele geçirmesini sağladı. 10 Ağustos 1913’te imzalanan Bükreş Antlaşması savaşa son noktayı koydu. Ne var ki son nokta her şeyin bitmesi anlamına gelmiyordu.
Balkan Savaşları faciası, yenilgisi veya bozgunu, kuşkusuz Türkiye’nin yakın tarihindeki en büyük toplumsal travma olarak kaldı. Osmanlı İmparatorlugu’nun son döneminde yaşanmış olması ve hezimetle sonuçlanması, daha sonrasında farklı sonuçlar yarattı. I. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde patlak veren savaşlara katılan subaylar yaşadıkları deneyimden imparatorluğun son savaşı için askeri dersler çıkartırken, yeni palazlanan milliyetçilik akımlarının da böyle olağanüstü kriz ortamlarında nasıl olumlu ve olumsuz aşırılıklar doğurabileceği görüldü. İttihat ve Terakki’nin Babıâli darbesiyle iktidarı ele geçirmesinden sonra siyasi çatışma ve ayrışmanın ordunun komuta kadrosunda yarattığı kargaşa, bozgunun temel nedenlerinden biri oldu. Yenilginin nedenleri ve sonuçları arasında askeri olduğu kadar siyasi, insani, lojistik ve teknolojik boyutlar da var. Toplumsal travmanın izleri ise halen gözlemlenebiliyor...

---