Yazar | : | |
İsbn | : | 9750808010 |
Yayın Tarihi | : | 2004 |
Dil | : | Türkçe |
Sayfa Sayısı | : | 40 |
Ölçü | : | 13,5 x 21 cm |
Yayınevi | : | Yky |
Bahsi Geçen | : | Yusuf Ziya Ortaç |
Önemli Bir Kültür Mirası: Karagöz
Türk gölge oyunu Karagöz, çok önemli bir kültür mirasıdır. Denebilir ki Osmanlı kültürünün ve toplumsal yapısının bir kesiti, bir mikrokozmosudur. Burada çok uyumlu ve zengin bir bütüncülük buluruz. Çeşitli sanatlar bir gösterimde bir araya gelip güzel bir mozaik oluşturur. İşitsel ve görsel değerler: Şiir, anlatı, müzik, şarkı, dans, renk ve hareket. Osmanlı kültür ve sanatının tüm öğeleri bir araya gelir: Divan şiiri, halk şiiri, tekke şiiri; divan müziği, halk müziği; sanat dansı ve halk dansı; sözlü edebiyatın tüm söz oyunları: Tekerlemeler, yanıltmaçlar, bilmeceler gerçeküstü öyküler, kılıklamalar, çene yarışması, tersinlerine, yerindesizlik, abartma, lafçılık, ad oyunu, cinas oyunu ve başkaları gibi. En çok da "yutturmaca" diyebileceğimiz iki türlü söz oyunu gösterim boyunca sürüp gider. Bunların ilki ikizanlamlılıktır (equivoco): Bir söz, iki ve daha çok anlama gelir. İkincisi ise benzeşlemedir (paranorrijia): Değişik anlamlarda fakat ses benzerliği bakımından birbirinin aynı veya birbirine yakın iki sözcüğün veya sözün birbirinin yerine kullanılmasıdır. Bunlar gerek repliklerin, gerekse hareketlerin belli bir tanımla yürümesi, Türkçe bilmeyenlerin bile izleyebileceği değişik bir dil oluşturur, ayrıca değişik ağızlarla konuşanlar arasında bir iletişimsizlik de yaratır.
Gösterim bütüncül olduğu gibi, Karagözcü de bütüncül ve yaratıcı bir sanatçıdır:
*Önce oyunun yaratıcısı veya dramaturgudur. Senaryonun bütün öğelerini ve söyleşmeleri o kurar. Karagöz açık ve esnek biçimde olduğu için gösterim sırasında bile oyunda değişiklikler yapar, kısaltır, uzatır, sahnelerin yerlerini değiştirebilir. İçine o gün için güncelliği olan bir olayı katar.
*Gösterimin yönetmenidir. Gösterimin bütün öğelerini ve onların aralarındaki bağlantıları, tempoları, tartımı, gösterim süresini belirler...