Üç İttihatçı Arap, Kürt, Arnavut Milliyetçilikleri ve İttihat-Terakki

Yazar : Orhan Koloğlu
İsbn : 9789944756846
Yayın Tarihi : Haziran, 2011
Dil : Türkçe
Sayfa Sayısı : 283
Ölçü : 15 x 23 cm
Yayınevi : Kırmızı Kedi Yayınevi

Avrupa'nın "hasta adamı" Osmanlı Devleti, son nefesini İttihat ve Terakki'cilerin elindeyken verir. Oysa bu devrimci cemiyetin kuruluşundaki asıl hedef bütünlüğü muhafaza ve "Devleti Ebed Müddet"i yaşatmaktı. Sultan Abdülhamit'in baskıcı rejimine karşı 1889'da kurulan, adı "İttihadı Osmani Cemiyeti" idi. 1895'de "İttihat ve Terakki" adını almıştır. Ancak Avrupa'ya yerleşmiş liderlerinin -başta Mizancı Murat- sultanla anlaşıp eylemi bırakması üzerine bu hareket biter. O çağda Avrupa'da, çoğunluğu milliyetçi olan devrimci hareketlerin başına "Jeune=Genç" sıfatının konması gelenekleşmişti. Dolayısıyla Osmanlı'nınkine de "Jöntürk" deyimi yakıştırılıyordu. İkinci Meşrutiyeti gerçekleştiren İttihat ve Terakki hareketi 1903 'ten sonra Selanik - Manastır eksenli olarak özellikle Balkanlar'da ayrılıkçı akımlara karşı askeri hareketi sürdürmekle başladı. Avrupa devletlerinden destek alan Jöntürkçü akım ise ayrılıkçı -Rum ve Ermeni gibi gayrimüslimlerle, Arap ve Arnavut gibi Müslim- grupları da içeriyordu. Birinciler hemen, ikinciler ise genelde "ademi merkeziyetçi" uygulamadan yararlanarak daha uzun vadede bağımsızlık peşindeydiler. İttihat ve Terakki'nin 1908'de kazandırdığı meşrutiyetin sağladığı özgürlük ortamında gündeme, İttihatçı-Jöntürk çatışması hâkim oldu. Son nefesini vermekte olan devletle birlikte yok olmamak hesabı yapanların kendileri için çözüm arama hakları doğaldı. Bunun için de Jöntürk'ü dışlayıp kendi milliyetçi isimlerine sarıldılar. İttihatçılık da ancak 1918'e kadar varlığını sürdürebildi ve kendi kendini lağvetmekle ortadan kalktı. Buna karşılık tutkunları, ismini bir daha anmadan, Osmanlı olmuyorsa bari Türkiye olsun diyerek, Kurtuluş Savaşı'nın en etkili kadrosunu oluşturdular.
******

Oktay Aras Kitaplığındaki Orhan Koloğlu Kitapları (50)

DİKKAT!
İstanbul Kitapları (7654 kitap)
ve
Osmanlı Kitapları (2586 kitap)
Koleksiyonları satılıktır.
Çok kıymetli ve nadir kitapları da kapsayan bu
Koleksiyonları almak isteyenler
İletişim paragrafından lütfen mesaj gönderin...