OSMANLI SÜLÂLESİ’NE VE ZAMANINA SİYASÎ, İÇTİMAÎ, MEDENÎ ve İKTİSADÎ CİHETLERDEN UMUMÎ BİR NAZAR
Bu Şecerenin Tetkik ve Mütalâası Bir Takım Dikkate Şâyân ve Mühim Haller Göstermektedir:

1 —‘ Bu pâdişâhların her birinin birçok çocukları ve kardeşleri vardır. Pâdişâh olmayan şehzâde ve sultanlar da sayısız çocuk vücuda getirmişlerdir. Fakat mevkî hırsı ile hemen hepsini kesmişlerdir. Kuvvetliler kuvvetsizleri öldürmüşlerdir. Yâni, büyük balık küçük ¡balığı yer gibi birbirini yemişlerdir. Çocuklar kâh doğar doğmaz veya beşikte, kâh da -politika ve entrika vaziyeti kendilerini kurtarıp hayatta bırakmış ise- delikanlı ve yetişmişken katledilirlerdi. Bu kati ve idam bâzan beş-on şehzâdeye birden tatbik edilip katliâm suretinde yapılırdı. Çocuklar doğunca ya kızlarağası parmakla gırtlağını sıkardı, yahut göbeğini kes. meyip bırakırlar, çocuk kan kaybederek ölürdü! Büyükler kement ile boğulurdu. Yayrnın kirişiyle boğmak Türk âdeti, bu sülâlede ilk devrinde vardır. Meselâ Çelebi Mehmed, kardeşi Musâ Çelebi'yi yayının kirişiyle boğmuştur. Bu işe Birinci Murad başlamıştır. Birinci Abdülmecid'in zamanına kadar, yâni dört buçuk asır devam etmiştir. Üçüncü pâdişâhtan başlamış, otuzbirinci pâdişâhta bitmiştir. Dördüncü Murad'dan, Dördüncü Mustafa’ya kadar bu vahşilikte büyük bir fasıla vardır...

---