1 teşrinisani 1831 de çıkan ve ilk gazetemiz olan Takvimi Vakayinin bu 1 teşrinisani 1931 tarihinde yüzüncü senesini idrak etmiş oluyoruz. Türk matbaacılığının da iki yüzüncü yıl dönümü münasebetiyle bir risale neşretmek fırsatına nail olduğum için bugünü tes'ide vesile olmak hayatımda hissettiğim en yüksek bahtiyarlık oluyor. Gazete bizde, gündelik her eşya gibi, biraz hor tutulmuş, tarihi layık olduğu veçhile tetkik edilmemiştir. İptida böyle bir tetkik yapabilmek için lazım gelen vesikalar yoktur. Gazete koleksiyonları hiçbir kütüphanemizde tamam değildir. Hatta bütün kütüphaneleri dolaşmak şartıyla da çıkmış bütün gazeteleri görmek kabil olmaz. Bir kısmının ismi varsa da cismi yoktur. Öyle aramakla bulunmaz. İnsanın adeta böyle bir gazete çıkmamıştır diyeceği gelir. Fakat günün birinde tesadüf onu gözünüzün önüne koyar. Gazete hakkında şimdiye kadar pek az neşriyat yapılmıştır. Bu mevzudan en çok bahseden Ebüzziya merhumdur. Gerek Salname-i Hadika'sında, gerek mecmualarında oldukça kıymettar yazılar vardır. Fakat epeyce de tarih yanlışları vardır. Bu suretle verdiği malumatın ayrıca tetkiki icap eder. Nevsali Asırda Osman Ferit Beyefendi: "İstanbul da vaktiyle tabı ve neşrolunduğu tahkik edilebilen gazetelerin bir cetvelini neşretmişlerdir. Otuz kadar gazete ismini havidir. İlk elli sene zarfında çıkan gazetelerin adedi ise yüzü bulur. Tabii gözden kaçmış birçok gazete daha vardır. Mustafa Nihat Bey de "Ayın Tarihi"nde, Hicret aylarıyla hesap ederek, yüz senelik gazeteciliğimiz unvanlı bir makale serisi neşre başlamışlar fakat yazık ki sonunu getirmemişlerdir. Şehremaneti Mecmuasında da Osman Nuri Beyefendinin İlk Gazete adlı bir makaleleri vardır. Gazete hakkında bizde başka bir memba bilmiyorum.

---