Devlet ve siyaset adamı Şükrü Kaya 1883'de İstanköy'de doğdu. İlk ve ortaöğrenimini İstanköy'de yaptı. İstanbul'a giderek Galatasaray Sultanisi'ne girdi, burada okurken aynı zamanda Hukuk Mektebi'ne devam etti. 1908 yılında Hukuk Mektebi'ni bitirince Paris'e gitti, burada Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Türkiye'ye dönünce Hariciye Nezaretinde katiplikle devlet hizmetine başladı. Mülkiye Müfettişi olarak Anadolu'da ve Irak'ta bulundu. Sonra görevinden ayrılarak İzmir'e gitti. Buca Sultanisinde bir süre öğretmenlik yaptı. Mondros Mütarekesinden sonra İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyetine girerek dış ilişkiler bölümünde çalıştı. Milli Mücadele için yaptığı çalışmalar yüzünden tutuklanarak İstanbul'daki Bekirağa Bölüğüne gönderildi. İstanbul'un işgalinden sonra Malta'ya sürüldü. Malta'dan kaçarak Avrupa'ya gitti. Bir süre İtalya ve Almanya'da kaldıktan sonra Anadolu'ya geldi ve Milli Mücadeleye katıldı. Birinci Lozan Konferansı'na giden heyette danışman olarak çalıştı. Konferansta bulunduğu sırada İzmir Belediye Başkanlığına seçildi. II. dönem Menteşe, III., IV.ve V. dönem Muğla Milletvekilliği yaptı. 1924 yılında İsmet Paşa Hükümetinde Tarım Bakanlığı yaptı. Fethi Bey Hükümetinde Dışişleri Bakanlığına getirildi (1923-1924). 4. İsmet Paşa Hükümetinde İçişleri Bakanlığı'nda bulundu. Bundan sonra Atatürk'ün ölümüne kadar kurulan bütün hükümetlerde aynı görevi sürdürdü (1927-1938). Siyasetin yanı sıra yazarlık yapan Şükrü Kaya, tanınmış birçok yazarın eserini Türkçe'ye çevirdi. Cumhuriyet gazetesinde makaleler yazan Şükrü Kaya'nın 1927-1937 yılları arasındaki konuşmaları ve yazıları da kitap olarak yayımlandı. Şükrü Kaya 1959 yılında İstanbul'da öldü.

Bibliyografya

Şükrü Kaya Sözleri - Yazıları 1927-1937 (Ekrem Ergüven, 1937), Cumhuriyeti Kuran Masonlar (Emre Avşar, 2007)