Sultan II. Abdülhamid ve Jön Türk Hareketi Osmanlı/Türk tarihinin en ilginç konuları arasında yer almaktadır. Özellikle de bu iki taraf arasındaki mücadele ayrı bir yere ve ehemmiyete sahiptir. Hatta öyle ki, II. Abdülhamid- Jön Türk Mücadelesi'nin etkileri ve sonuçları Cumhuriyet Türkiyesi'ne kadar ulaştığı gibi, günümüzde de sürüp giden bazı tarihi ve siyasi tartışmalar bu mücadelenin bir mirası veya yansıması olarak devam edip gitmektedir. Böylesine bir ehemmiyeti haiz olan II. Abdülhamid - Jön Türk Mücadelesi'nin hangi zaman dilimlerine tekabül ettiğini önsöz bağlamında kısaca tespit etmek gerekirse, bu mücadele üç döneme ayrılabilir: Birinci dönem 1889 - 1897, ikinci dönem 1897 - 1908 ve üçüncü dönem 1908 - 1909. İlk iki dönem bir önceki Mutlakıyetten Meşrutiyete Sultan II. Abdülhamid - Jön Türkler isimli kitabımızda ele alınmıştır. Bu çalışmamızda ise, II. Abdülhamid - Jön Türk Mücadelesi'nin üçüncü ve son aşaması irdelenmektedir. Bu mücadele ve bunun sonuçları aslında Osmanlı Devleti'nin tasfiye edilmesi sürecini belirlemiştir. Malum olduğu üzere, 31 Mart Vakası'nın sonucunda Hareket Ordusu'nun askeri darbesiyle ve buna meşruiyet kazandıran Meclis-i Mebusan'ın tartışmalı kararı neticesinde II. Abdülhamid tahttan indirilmiştir. Bu şekilde Sultan'ın tesis ettiği mevcut istikrarın ve dengenin çökmüş olmasına rağmen, bunun yerini alabilecek yeni bir denge bir türlü tesis edilememiştir. İktidarı ele geçiren yeni aktörlerin bu yönde yapmak istedikleri her hamle, maalesef eski istikrarı yeniden sağlamaktan öte devleti daha da zayıflatmıştır…

---