Şimdiye kadar hiç kimsenin sahip çıkmadığı bir konuyu işlemeye çalıştım. Amacım, önemli bir boşluğun doldurulmasıydı; bunun gerçekleştiğine inanmak istiyorum. "Son Sadrazamlar" adlı kitabın dışında birkaç Sadrazam'ın hatıratı ve birkaç Sadrazam adına yazılan kitap ve bir de nüfus cüzdanı bilgileri hacminde başka eser var elimizde. Bütününü bir arada tanıtıcı ilk deneme yeni yapılmış oluyor. Böyle bir esere ihtiyaç var mıydı? Bir Sadrazamın kavuğu kadar gölgesi olmayan insanların hayatı kitaplarda ebedileşirken Cihan Devleti Osmanlı'ya "ikinci Adam" olanların hayatı merak edilmez mi? Kahramanlar, hainler, zalimler, korkaklar, şehitler kervanında Türk, Arnavut, Boşnak, Sırp, İtalyan, Rus, Rum, Hırvat, Ermeni, Gürcü, Arap, Çerkez, Abaza, Slav, Macar, Dönme-Devşirme 218 kişi... Milliyetleri, sadarete gelene kadarki hayatları, sadaret süreleri ve nasıl öldükleri anlatılmaya çalışıldı. Umarım çekilen emeğe değmiştir. İyi bir kitap olmuşsa erişebildiğim kaynaklar sayesindedir. Aksi durumda hata benim. Burada, çalışmam boyunca kahrımı çekenlerin hakkını da anmam lazım... Nazım TEKTAŞ 13 Mayıs 2002

---