Bu büyük şair hakkında topladığım hatıralara, onun hasep ve nesebinden bahsederek başlamayacağım. Bunu tercüme-i hal meraklılarına bırakıyorum. Rıza gibi, bir adam falan veya filan zatın sulbünden gelmekle şöhret kazanmış olmaz. Şöhretini babasından almaz, belki babasına verir. "Filanın oğlu Rıza Tevfik" denmez. "Rıza Tevfik'in babası filan adam!" denir.
Rıza Tevfik doktordan, filozoftan, muharrirden, politikacıdan, siyasiden evvel büyük bir şair, büyük bir lisan hocasıdır.
Biz kendimizi tanımağa başladığımız zaman Rıza 'Tevfiği tanıdık. Bu adam, iki nesil üzerinde büyük bir tesir bırakmıştır.
Ben bu tesirlerden hakkıyla bahsedebilirsem memleketimin edebiyat tarihindeki kuvvetli inkılaplara pek yakından temas etmiş olabilirim. Rıza, bu lisan inkılabında en büyük rolü oynamış sayılır.
Daha mektep sıralarında idik. İkinci Abdülhamit idaresinin mantıksız ve cahilane tazyiki memleket matbuatını sıfıra indirmişti. İstanbul'da bütün mecmualar kapanmış edebi bir eser matbaacılığın icadından evvel olduğu gibi elden ele kopya edilmek suretiyle okunabiliyordu. Abdülhamit sansürünün Hoca Hayret'in dediği gibi "Arapça bir kitap zanneyleyip Kuranı çizdiği" sırada Selanik'te bir çocuk gazetesi başlığına sığınarak çıkan bir mecmuada Rıza Tevfiğin, Mehmet Eminin ve daha birçoklarının gençlere fena misal olabilecekleri...
