Büyük kent özelliğini taşıyan İstanbul'un 19. yüzyılın son çeyreğinde de resim sanatımız açısından sanatsal kimliğine yeni aşamalar getirmesi, geleceğe umut kapılarını açmıştı. Fransa'dan formda dönen Ahmet Ali'nin (sonra Şeker Ahmet Paşa) girişimleriyle Nisan 1873 ve Temmuz 1875'de oluşturduğu "adsız" iki sergi İstanbul'da yaşayan katılımcıların kozmopolit karakteri ile küçük bir uluslararası sanatsal eylem özelliğini taşır. Bir başka özellik de, başarıya ulaşmasa da süreklilik isteğidir. 1880-81 yıllarında ABC Kulübü olarak adlandırılan Osmanlı azınlığının gerçekleştirdiği (çoğunluğu resimden oluşan) iki sergi ki, bu sergiler de süreklilik ve içerik açısından ilk resim sergilerinden farklılık gösteremedi. Ancak Mutlakıyetin son yıllarına (1901-1904) rastlayan ve İstanbul'da yaşayan yabancı ve aydınların düzenlediği resim, heykel, mimari proje ve diğer objelerden oluşan "İlk İstanbul Resim Salonları" sergileri öncekilere oranla daha kapsamlı, yazısal ve görsel belgelere dayanan daha uzun süreli ve kozmopolit sergilerdir. Bu gösterilere yakışan İstanbul adı da yer belirtme ile ilgili bir gelişmedir. 1908 ile gelen Meşrutiyet, siyasal açıdan değişimin ilk meyvalarını verirken Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nin kurulması ve cemiyetin gazetesi kanımızca 8 yıl sonra oluşacak Galatasaray Sergileri'nin de temelini atmaktadır. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı'nın yıkımına karşı bir kültürel savaş da İstanbul'da yapılmaktaydı. I. Dünya Savaşı'nın ortasında. 1916 ilkbaharında Birinci Galatasaray Sergisi ilk olarak Türk girişimciler tarafından gerçekleştiriliyordu. Galatasaray Sergileri'nin başlangıçta çeşitli adlarla sunulduğunu görüyoruz. "Galatasaraylılar Vurdu Resim Sergisi". "Galatasaraylılar Vurdu Dahilinde Türk Ressamları Sergisi", 1919'dan sonra ise. "Galatasaray Mekteb-i Sultanisi'nde Türk Ressamları Sergisi", "Türk Ressamlar Cemiyeti Üçüncü Galatasaray Sergisi" gibi. 1908'de kurulan "Osmanlı Ressamlar Cemiyeti" adının ise, birinci (1916), ikinci (1917) serilerinde kullanılmadığı ve artık gereksinim duyulmadığı dikkatlerden kaçmıyor...

---