"Güzel olan hayattır; hayatı anladığımız biçimde gördüğümüz varlık güzeldir; güzel, hayatı dile getiren ya da hayatı bize hatırlatan şeydir." Çernişevski, güzel kavramının, biyolojik fenomen olmanın ötesinde değerler taşıdığını; toplumsal, gerçek, ideal, nesnel ve öznel olan değerlerin diyalektik ilişkisi olduğunu savlar. Güzelin, insanların sevgisini, ideallerini ve dileklerini, hedeflerini tanımladığını düşünür. Nesnel olanla öznel olanın ve gerçek olanla ideal olanın kesişme noktasının güzellik ve estetik olanın kesişme alanında buluştuğunu belirleyerek estetik olanla yüce olan arasında yeni bağlar kurar. Güzel olan değerler üzerine öğretisi; nahiv-maddeci, nesnel-idealist- öznel idealist üzerinde gelişir ve derinlere inen düşün yapısıyla estetik tarihinin anlayışlarını temeline alır. Doğa ve yaşam arasında kurulan ilişkiler ağı içinde güzel kavramının zamana ve coğrafyaya, toplumlara bağlı değerleri bu görüşe yeni boyutlar katar. Toplumsal ayrımların gerçekler ve idealler üzerine kronolojik değişim içinde geliştirdiği ayrımcı görüşler, yaşamın güzellik algılayışına yeni boyutlar kazandırır. Yaşama bakış açısı ve düşünce yapısının değerlerinin yönlendirdiği nitelikler ve niceliklerin ışığında nesnelerle ve doğayla kurulan ilişkiler güzeli de değişken kılar: Gerçek ve gerçeklikler üzerine aynı bağlamlarda gelişen göreceli, görünsel, düşünsel değişimlerin yaşamı anlamlandıran değerler üzerine getirdiği derin araştırı ve açıklamalar, gerçeğin varlığının tartışmasızlığını gerçekliğin değişkenliğiyle çatıştırarak, karşıtlaştırarak ve çoğunda tam yanında durarak yorumlar…

---