Son yıllarda siyasi şahsiyeti, şahsi zekâ ve kabiliyeti üzerinde çok söz söylenen, yazılar ve eserler yazılan ve hatta birkaç parça hatıratı neşredilen II. Abdülhamid'in bütün bu yayınlarda hiç temas edilmeyen tarafı, emlak edinme ve özel gelir sağlama yolundaki aşırı gayret ve ihtiraslarıdır. Kayden kendi üzerine geçirttiği arazi ve emlak ile imtiyazlardan ve tesis ettiği çiftliklerle bunları idare eden Hazine-i Hassa'dan hemen hiç bahsedilmemektedir. Zaman geçtikçe bu cihetlere ilişkin resmi ve hususi bilgilerle belgelerden uzaklaşılmakta olması, resmi dosyaların umuma açık bulunmaması ve nihayet yazı ve dil devrimlerinin eskilere ait incelemeleri güçleştirmesi sebepleriyle saltanat devrinin bu dikkate değer safhası karanlıkta kalmaya mahkûm gibi görünmektedir. Oysa Abdülhamid emlaki meselesi Osmanlı idaresinin son devresine özel bir renk katan ve Cumhuriyet devrini de bir süre meşgul eden büyük bir hadiseler silsilesi olduğundan bunun her yönüyle aydınlığa kavuşması yakın tarihimiz için faydalı olacaktır. - Osmanoğullarının Varlıkları - II. Abdülhamid'in Emlaki - Agop Paşa Devri - Padişah Ölümleri ve Sonrası - Abdülhamid Veresesinin Dava Ettikleri 11,000 Gayrimenkulden Bazıları - Hanedan Kararnamesi

---