Byzantium, Byzantion, Antoniopolis, Yeni Roma, Konstantinopolis, Kostantiniyye, İstinpolin, Çarigrad, Dersaadet, Deraliyye, Asitane, İstanbul veya sadece Şehir (Polis)... Her millet ona farklı bir dilden seslendi. Onun ismini sayıkladı rüyalarında. Efsaneleri, masal kayıklarına binerek kıtaların sınırlarından içeriye aktı. Rüyasını görenler, gerçeğiyle karşılaştıklarında hangisinin daha yaman bir avcı olduğuna karar vermekte zorlandılar. Şehir, M.Ö. 658 yılında Megara Kralı Byzas tarafından kuruluşundan bu yana geçirdiği 2669 (ikibinaltıyüzaltmışdokuz) yılı dolu dolu yaşamasını, üzerine kurulduğu benzersiz stratejik konumuna ve aynı şekilde benzersiz sembolik avantajlarına borçludur. Doğu-batı, kuzey-güney deniz ve kara ticaret yollarının düğümlendiği bu mevki avantajı, daha Megaralılar zamanından itibaren cihangirlerin gözdesi yapmıştır İstanbul'u. Traklar, Persler, Spartalılar, Atinalılar, Makedonyalılar, Romalılar, Araplar, Ruslar, Bulgarlar ve nihayet Türkler bu şehri arzulayan ve bunun için yollara düşen kavimler yumağından birkaç ipliktir sadece. Çünkü Philip Mansel'in deyişiyle, "Dünyanın arzuladığı şehir"dir o. Dünya, orada dürülmüş, toplanmıştır adeta. Eski adıyla Hipodrom, şimdiki adıyla Sultanahmet Meydanı'nda kendisini İstanbul'a getirten İmparator Büyük Theodosius ve elçileri kabul edişini gösteren Bizans saray kabartmalarıyla Dikilitaş, bu şehrin en yaşlı parçasıdır. O kadar yaşlıdır ki bu parça, Hıristiyanların hesaplarına göre daha Hz. İbrahim'in Mısır'a gidişinden 437 yıl önce Teb hanedanından Firavun Thothmosis'in ustaları onu yontup dikmişlerdir bile. Beni İsrail'in Mısır'ı terkedişlerini de görmüş bu ihtiyar taş, bu yıl 3779. yaş gününü kutlamaktadır! Yalnız Mısır mı? Ya Roma'dan gelenler? Atina'dan, Girit'ten, Trabzon'dan, Kudüs'ten, Babil'den onun ışığına üşüşen parçalar? Ayasofya'nın dev sütunları, adeta bu şehrin köklerini yeryüzüne yaymak ve oturtmak için ya Truva'dan getirilmiştir ya da Efes'ten. Atina'dan, Ege adalarından sütunların da taşındığını biliyoruz Ayasofya'ya. Aynı şekilde Süleymaniye Camii yapılırken Babil'den, Belkıs harabelerinden dev sütunlar devşirildiğini görüyoruz...

---