Osmanlı araştırmalarının duayeni Halil İnalcıksın on sekiz araştırmasının metinleri Kronik Kitap tarafından okuyuculara yeniden sunuluyor. lnalcık’ın bizzat kendisinin başlığını ’Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler" olarak belirlediği bu kitaptaki yazılar, Ertuğrul Gaziden başlayarak 17. yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı tarihinde efsanevî bir şekilde kaydedilmiş olayları ve kişileri ele almaktadır. İnalcık mitolojik ve folklorik rivayetleri ele alırken, onlan toptan tarihdışı diye bir yana atmak yerine, onun ilk doğru rivayetlerini ortaya çıkarma ve toponimi ve topografk yöntemlerle tenkit ve açıklama yolunu seçmektedir. Hayme Ana efsanesi, istiklal-i Osmani, fetret devrinde iktidar mücadeleleri. Konstantiniyye'nin fetih süreçleri, II. Osman'ın öldürülmesi, Kösem Sultan, Yeniçeri cuntası gibi konulardaki rivayetlerin gerçekliklerini bu metotlarla gözden geçirmektedir.
Halil İnalcık ilerlemiş yaşında. Osmanlı'nın kurulduğu fiziki coğrafyada yapmış olduğu saha çalışmaları ile tarih araştırmacıları ve meraklıları için çok önemli bir açılım sunmaktadır. Bu topografk çalışmalarda bir taraftan Osmanlı kuruluşuna dair dönemin rivayetlerini bizzat arazideki bulgularıyla açıklamaya çalışmakta diğer taraftan da tarih literatürüne geçecek ciddi katkılar sunmaktadır. Bu kitapta yer alan, Osman Gazi tarafından Sakarya seferinde ziyaret edilen Beştaş Zaviyesi’nc ait beş antik taşı tespit eden fotoğraf, bu türden önemli bir katkıdır.

---