Cemal Reşid Rey'in yapıtları ve besteci kişiliğiyle ilgili, önemli sanatçılarımız, önemli bestecilerimiz açıklamalar yaptı. Ben, salt yaşam sorunları, sıkıntıları üzerinde duracağım. Cemal Reşid Rey gibi bir müzik adamımızın özellikle son yıllarında yaşamını yoksulluk içinde geçirmesi, birçok bakımdan düşündürücüdür. Cemal Reşid Rey'in yüzüncü doğum yıldönümü nedeniyle yapılan kutlama programları çok garip. Son yıllarında kimse ilgilenmedi onunla -bir iki öğrencisi dışında- ve birdenbire ilginç oluverdi. Yeni keşfedildi sanki bu önemli müzik adamımız, bu önemli bestecimiz. Cemal Reşid emekli olduktan sonra çok zor koşullar altında sürdürdü yaşamını. Hatta bir ara kimi notalarını satmak zorunda kaldı. Bir öğrencisinden notalarını satmasını istedi. İlk başvuru İstanbul Radyosu Program Müdürlüğü'ne yapıldı. Bütçe sorunu öne sürüldü, notalar alınmada. İkinci başvuru Ankara Radyosu Program Müdürlüğü 'ne yapıldı. Verilen yanıt oldukça ilginçti. "Nedir sanki bu adamla ilgilenmenizin nedeni? Nedir Cemal Reşid denen bestecinin değeri?" Çeşitli başvurular yapmak üzereyken öğrencisi, Şehir Orkestrası viyola sanatçılarından Harutyan Hanesyan, "Yahu ayıp değil mi bu yaptığınız. Hocanın notaları satışa çıkarılır mı?" dedi, Cemal Beyin gereksinmesi olan parayı verdi, notaları almadan. Bu olay, hepimizin ayıbı. Özellikle yöneticilerimizin. Ben 1940 yılında girdim Belediye Konservatuarı'na, lise öğrencisiyken, 1942'de Cemal Beyin de öğrencisi oldum. 1944 'te Cemal Reşid 'in girişimleriyle ve onun yönetiminde, Konservatuvar Yaylı Çalgılar Orkestrası kuruldu. Orkestra, bir yıl dizi konserler verdi. Son konseri İsmet İnönü de izledi. Konserin bitiminde İnönü, Cemal Bey'i locasına davet etti. Hoca kimi orkestra sanatçılarını da yanına aldı ve İnönü 'nün locasına gitti. İnönü övgü dolu sözler söyledi, bir ara, yarı ciddi yarı şaka, "Hoca, orkestranızın düdükleri nerede?" diye sordu... Soruyu, konservatuvar müdür yardımcısı yanıtladı. "Paşam bu bir bütçe sorunudur, bütçemiz bir senfonik orkestra kurmaya elverişli değil," dedi.

---