Tanınmış ilim ve devlet adamlarımızdan olan, 1905'den itibaren devamlı olarak neşriyat hayatına atılan, Ord, Prof. F. Köprülü'nün Mehdsin' ve Servet-i Fünun mecmualarında milli ve vatani şiirlerinin yanı sıra, mensur yazılar da yazdığını ve hususi surette öğrendiği Fransızcasıyla Henri Becq'in Paris Kadını (İstanbul 1910) isimli üç perdelik komedisini, Gustave le Bon'un Ruh-i Siyaset ve Müdafaa-i İçtimaiye (İstanbul 1910) 'si ile yine aynı müellifin Ruh-ül Cemaat (İstanbul 1911) - birkaç forması Sadreddin Celal ile müştereken - isimli eserini ve nihayet Driault'nun Selim-i Salis ve Napolyon (İstanbul 1913) adlı meşhur eserini Fransızcadan Türkçeye çevirerek neşrettiğini görüyoruz. 1910 - 1913 seneleri arasında Mercan, Kabataş, Galatasaray ve İstanbul liselerinin Türkçe ve Edebiyat hocalıklarında bulunduktan sonra, 1913 senesi sonlarında henüz 23 yaşında iken, Halid Ziya (Uşaklıgil) Bey'in istifası üzerine boşalan İstanbul Darülfünun'u Türk Edebiyatı Tarihi Müderrisliğine tayin edilince, kendisini tamamıyla, ilmi çalışmalara vererek, kısa bir zamanda Türk Medeniyet Tarihi'nin çeşitli sahalarında ortaya koyduğu eserleriyle, gerek memleket içinde, gerek memleket dışında bir otorite olarak kabul edilmeye başlanmıştı. Bu çalışmalarını en umumi hatlarıyla şöyle hülasa edebiliriz. Bilhassa Gustave le Bon'un ana fikirlerinden faydalanıp, bunu kendi şahsi görüş ve fikirleriyle mezcederek, Türk Edebiyatı Tarihinde Usul (Bilgi Mecmuası, I, s. 3 - 52) adlı makalesinden başlayarak, bunu takip eden birçok makale ve kitabında, gerek etrafındakilere, gerek kendisinden sonra geleceklere milliyetçi görüşlerden ayrılmadan anlatmıştır. M. Fuad Köprülü, 4 Aralık 1890'da İstanbul'da, bir yüzü Sultan Mahmud Türbesi'nin Bab-ı Ali caddesi üzerindeki yan tarafına bakan, diğer yüzü ise Divanyolu caddesi üzerinde bulunan bir konakta dünyaya gelmişti. Halen bu konağın yerinde, "Köşe Han" adlı bina bulunmaktadır. Baba tarafından onuncu göbekte, nesebi Köprülü Mehmed Paşa'ya varan F. Köprülü, Beylikçi Köprülü-zade Afif Bey'in oğlu olan, eski Bükreş sefirlerinden Ahmed Ziya Bey'in torunudur...

---