| Yazar | : | Nazım Hikmet |
| Yayın Tarihi | : | Ekim, 1985 |
| Dil | : | Türkçe |
| Sayfa Sayısı | : | 110 |
| Ölçü | : | 13,5 x 19,5 cm |
| Yayınevi | : | Kaynak Yayınları |
Nazım Hikmet, "İvan İvanoviç Var mıydı, Yok muydu?" adlı oyununu 1955 yılında Moskova'da yazmış. Oyunun, Ekber Babayev ve Muza Pavlova tarafından yapılan Rusça çevirisi "Noviy Min' dergisinde basılmış, Fransızca çevirisi ise, 1958 yılında Jean Paul Sartre'ın yönettiği "Les Temps Modernes" dergisinde çıkmış. Oyunun ilk Türkçe baskısı, Nazım Hikmet'in Sofya'da yayınlanan "Bütün Eserleri"nin 6. cildinde yer alıyor.
Nazım Hikmet'in bu oyunu Türkiye'de ilk kez yayınlanıyor. Elinizdeki metin, Büyük Şairimizin kendi daktilosuyla temize çektiği ve kendi el yazısıyla düzelttiği müsveddeden alınıp, Sofya'da Türkçe basılan metindir. Yazarın imlasına dokunmuyor, aynen yayınlıyoruz. Ayrıca Yazarın ilk müsveddeden eliyle çıkardığı bölümleri de kitabın sonuna koyuyoruz. Nazım; oyunlarından söz ederken, bu eserinde "Turandot'nun etkisi" olduğuna da işaret ediyor.
Nazım Hikmet, elinizdeki oyununda Sovyetler Birliği'ndeki yöneticilerin emekçilerden koparak bürokratlaşmalarını eleştiriyor. "İvan İvanoviç Var mıydı, Yok muydu?", gözlerden saklanmak istenmiştir. Nazım Hikmet'in kendisi de, Moskova'da sahneye konacağı sırada, otorite sahiplerinin bu oyuna karşı alacakları tavırdan kaygılanmıştır. O günlerde kendi eliyle yazdığı notlardan şu satırları okuyoruz:
"Aklım fikrim satirde. Moskova Şehir Tiyatrosu'nda Piyesim oynanacak. Prömiyerinde bulunamayacağım. Moskova'dan trenle dört günlük yoldayım, ama yüreğim hop hop atıyor. Tiyatro son dakikada piyesten bir şey çıkardı mı, çıkarmak zorunu duydu mu, piyese bir şey kattı mı, aman ters anlaşılmasın diye izahlarda filan bulundu mu, tenkit yazısı çıkacak mı şöyle esaslı bir yerde, yoksa susulacak mı ve en önemlisi seyirciler nasıl karşıladı?"
"Seyircilerin nasıl karşıladığını" tahmin etmek mümkün, fakat resmi makamların nasıl karşıladığı kesinlikle biliniyor. Çünkü Nazım Hikmet'in korktuğu başına gelmiş ve Oyun üçüncü günü sahneden indirilmiştir! Demek ki, Nazım, bu oyunuyla söylemek istediğini söylemiştir.
