İnsan, zaman ve mekânla var olan hatta zamanı ve mekânı anlamlandıran bir değer olarak varlığının ilk çağlarından günümüze kadar zamanı idrak, imar ve giderek ihya etmiş, yani bir zorunluluğu "zevk"e dönüştürmesini bilmiş, ona estetik bir kıymet kazandırmıştır. Zamana hükmedemese de "güzel" ve "anlamlı" kılmaya çalışan insanoğlu, onu tüketeceği mekânları da önceleri korunma, barınma amacıyla kullanmış fakat bu kullanış zamanla bir "kurgulayış"a dönüşmüştür. Şehir dediğimiz yaşama alanları da işte insanoğlunun söz konusu gelişmesi ve incelemesiyle oluşmuşlardır. Eskilerin "Mekânın şerefi orada bulunanlarladır." sözüyle kristalleştirdikleri bir anlayışla, her şehir, içinde yaşa-yanların maddi ve manevi kazanımlarıyla, katkılarıyla anlam kazanmıştır. Hele bu şehirler, pir de büyük devlet ve hatta imparatorluklara başkentlik etmişlerse çok daha yoğun ve derin manalar ifade ederler. İşte İstanbul da bu yönü ve özellikleriyle herhangi bir yaşam alanı olmaktan çıkarak, dünya ve insanlık için benzersiz bir değer haline gelen beldelerdendir. Ezeli kudretin kendisine bahşettiği eşsiz tabiat manzaralarının yanında sahiplerinin yapıcı ve yaratıcı eliyle serapa bir sanat eseri olan bu şehr-i aziz, kurulduğu günden bu yana -kimi zamanlarda bazı beşeri veya tabii afetlere maruz kalmış olsa da- içinde yaşayanların mahir elleriyle her geçen asırda biraz daha büyümüş, biraz daha incelmiştir. Tanpınar'ın bir ifadesiyle yan yana olması pek nadir "muhteşem ve zarif" İstanbul'da birliktedir. İstanbul gibi cazibe merkezleri güç ve otoritenin olduğu kadar ilmin, sanatın ve edebiyatın da kendisine aktığı yerlerdir…

---