Osmanlı Devleti, tüm alanda kurumlarmı oluşturmuş ve ülkenin her köşesine medeniyetini ulaştırmış bir devlettir. İlmiye, seyfıye ve kalemiye olmak üzere üçlü sacayağı üzerine oturan Osmanlı Devleti, kurulduğu günden itibaren diğer iki unsurun temelinde ilmiye teşkilatının olduğunun farkında olmuştur.
Eğitim ve öğretim, devletlerin gelecek nesilleri yetiştirebilmesi için vazgeçemeyeceği bir faaliyettir. Osmanlı Devleti, kendinden önce kurulmuş olan Türk devletlerinin meydana getirdiği müesseselerden yararlanarak kendine özgü bir yapı oluşturmuştur. Osmanlı Devletinin oluşturduğu eğitim sisteminin modern hale geldiği 19. yüzyıldan itibaren Îstanbuldaki husûsi mekteplerin incelendiği bu çalışmada, eğitim hususunda gayrimüslim ve yabancıların daha gelişmiş olduğu düşüncesine aykırı olarak, Müslümanların kurdukları okulların ne kadar ileri seviyede ve köklü bir eğitim sistemi ile donatıldığı gösterilmektedir. Çok sayıda arşiv belgesi, gazete, dergi ve okullara ait nizamnamelerin kullanıldığı bu çalışmada; husûsi mekteplerin kurumsal yapılarını, 1873-1922 yılları arasında İstanbul’da kurulmuş olan Husûsi mektepleri, bu mekteplerin faaliyetleri ve ders içeriklerini tüm ayrıntılarıyla bulacaksınız.
Osmanlı Devletinin son döneminde birçok aydın, asker, memur ve ilim adamını yetiştirmiş olan İstanbul’da Müslümanlar tarafından açılan husûsi mektepler hakkında geniş bilgi sunan İstanbul’daki Husûsi Mektepler (1873-1922) adlı çalışmanın, eğitime ve yapılacak olan çalışmalara kaynak teşkil etmesini temenni ediyoruz.

---