Nice revnaklı şehirler görülür dünyada,
Lâkin efsunlu güzellikleri sensin yaratan.
Yaşamıştır derim, en hoş ve uzun rüyada
Sende çok yıl yaşayan, sende ölen, sende yatan.
Yahya Kemal

Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehirde İstanbul’u anlatmaya başlarken, ihtiyar bir kadının bu mübarek beldeden ayrıldıktan sonra bir Arabistan şehrinde hastalandığında İstanbul’un sularının adlarını sayıklayarak iyileştiğinden bahseder. İstanbul tıpkı bu kadında olduğu gibi kiminde suları ve çeşmeleri, boğazı, bahçeleri, laleleri, erguvanları; kiminde camileri, medreseleri, türbeleri, kütüphaneleri; surları, sarayları, yalıları, konakları, hanları, hamamları; kimisinde ise eğlenceleri; kahvesi, şerbetleri, tatlıları ve daha nice güzelliğiyle unutamadığı bir şehir olmuştur.
İmparatorluklara başkentlik yapmış olan bu kadim şehir, kültürel hayatı itibariyle de kendine yakışır bir zenginliğe sahiptir. Özellikle Osmanlı dönemine ait mimarisi, yazma eserleri ve süslemeleri, padişahlarının neredeyse tamamına yakınının da içinde olduğu şiir dünyası bunların başında gelmektedir...

---