Yazar | : | Hilmi Ziya Ülken |
Yayın Tarihi | : | Aralık, 1983 |
Dil | : | Türkçe |
Sayfa Sayısı | : | 354 |
Ölçü | : | 16 x 23 cm |
Yayınevi | : | Ülken Yayınları |
Eksiksiz bir İslam Felsefesi tarihi yazmaya kalkmak, bugünkü şartlarda, cüretli bir iddia olur. Bir yandan İslam düşünürlerinin bütün eserleri hakkında filolojik tetkiklerin yapılmamış olması, öte yandan henüz tartışma konusu olmada devam eden bazı sorular üzerinde monografilerin azlığı böyle bir teşebbüsü güçleştirmektedir. Bu yüzden, Batı dünyasında olduğu gibi İslam âleminde de bu konuda manüel şeklinde yazılmış olan kitapların çoğunda bu yetmezlik görülmektedir (1). Son yıllarda bir yandan Arap ve Fars dilinde, bir yandan batı dillerinde çıkmakta olan monografiler (2) ve metin neşirleri (3), büyük İslam filozofları için yapılan Anma Törenleri dolayısıyla yapılan yayınlar (4), hiç değilse bazı noktalardaki boşlukları doldurma imkânını vermeye başladı. Bundan dolayı, bugün asrımızın ilk yıllarına göre hayli ilerlemiş durumda bulunuyoruz ve filolojik araştırmalar ilerledikçe yenileri yapılmak üzere, bugünkü ihtiyaçlarımıza cevap verecek bir manüel yazılabilir.
İslam âleminde "filozoflar" (El-Felasife) diye tanınanlar, asıl felsefenin yalnız küçük bir kısmını teşkil etmektedir. Kelam, Tasavvuf, hatta Fıkıh diye felsefeden ayrılmış olan fikir disiplinleri içerisinde İbn Seb 'in, Fahreddin Razı, Seyid Şerif, İbn Arabi, İmam Azam, İmam Nesefi gibi felsefi düşünce dışında bırakılmaları doğru olmayacak ve filozof sayılacak olanlar çoktur. Hıristiyan Ortaçağı Yunan geleneğini devam ettirenlerle onlara hücum edenleri ayırmadığı (yani İslam âleminde olduğu gibi Felsefe-Kelam ve Tasavvuf ayırışı yapmadığı) için, Batı Ortaçağ Felsefesi bütün halinde ve daha zengin muhtevalı olarak yazılmaktadır. Yunan geleneğine bağlı filozoflarla kelamcıların çatışmış olması ikincilerin felsefi Düşünceye yabancı kaldığını göstermediği gibi, bunlardan bir kısmı da sonradan yine aynı filozofların tesiri ile sistemlerini geliştirmişlerdir (5). Bu görüşe dayanarak kitabımızın kadrosunu geniş tutmaya çalıştık. Bununla birlikte bu başlangıcın tam olduğunu da söyleyemeyiz…