Bir kitabın en okunmaz yeri, vaktiyle "Mukaddime" denilen önsözüdür. Bunu düşündüğüm için bu esere bir önsöz yazmakta tereddüt ettim, fakat "İhtişam diyarı Hindistan" yalnız bir seyahatnameden ibaret olmadığı için okuyucularımı eserin muhtevası hakkında biraz tenvir eylemek lüzumunu his ettim. Hindistan, son asrın en mütekâmil rejimi olan demokrasi ile idare edilen bir ülkedir. Ayrı din ayrı mezhep, hatta ayrı ırklara mensup olan bu muazzam topluluğu bir araya toplayan tek amil, Hindistan'ı istiklaline kavuşturan adamların bütün mevcudiyetlerini vakfeyledikleri demokratik rejimdir. Demokrasi ya tam manası ile tatbik edilir veyahut lafzı murad bir idare sistemi olarak kalır ve ekseriya da kalmaz. Hindistan, demokrasiyi bütün icapları ile kabullenmiş ve insanı hasep nesep ve servetle değil değeri ile tartmak umdesine sadık kalmıştır. İşte bu koca kıtanın terakki ve medeniyet yolunda dev adımları ile yürümesinin birinci sebebi budur. Hindistan hakkında bazı görüştüklerim bu ülkenin kalkınmasını, ilerlemesini İngilizler tarafından bir asır idare edilmesine atfederler, yanlıştır. İngilizler arıya benzerler. Arı konduğu çiçeğin nasıl taravetini ve rayihasını bozmadan balını alıyorsa İngiliz de Hindistan çiçeğinin taravetini ve güzelliğini bozmamış, fakat bal diye de bir şey bırakmamıştır, yaptığı eserler Hindistan için değil, kendisi içindi. Hindistan, İngiltere'nin, 100 senede yaptığının bir kaç mislini 5 senede yaptı. Ben bu eserle okuyucularıma bu büyük hakikati anlatmak istiyorum.

---