Türkiye futbol tarihinin başlangıç günlerine dair bilgiler kişiye göre, kulübe göre değişiyor. Bazen de o kadar çok bilgi yığını ortaya çıkıyor ki, anlamlı bir bütün oluşturabilmek için ayrıca çaba gerekiyor.
Ama belki de daha önemlisi, bu tarihi oluşturan insanların hikâyesi, o "büyük anlatı"nın haşmetli gölgesinde kaybolup gidiyor.
Beyoğlu'ndaki Anadolu Birahanesinin kapısının önünde buzlu badem satan o yaşlı adamın, 1903'te topu da, adamı da geçirmediği için "Tahtaperde" adını almış o eski futbolcu olduğunu;
Moda Deniz Kulübü'nün üst katındaki küçük odada ömrünün kalan kısmını tamamlayan Kulaksızzade Galip'in, Fenerbahçe'nin belki de en önemli futbolcusu, hatta bir dönem başkanı olduğunu;
Galatasaray'ın Hasnun Galip Sokak'taki meşhur binasının 1920'lerde Galata'da demirli ona yakın Amerikan gemisinin denizcilerinin cumartesi günleri sabahtan akşama kadar ülkelerinin havasını soludukları, dans ettikleri, boks yaptıkları bir özel salon olduğunu kim anımsıyor ki şimdilerde?
Elinizdeki kitap, futbolun başlangıç dönemlerine ilişkin bir mikro tarih çalışması denemesi... Tarihi büyük adamlar yazmıyor. Balıkesir'deki köyünden kopup gelen o "Çoban" Mehmet, Anadolu Birahanesi'nin önünde Venedik sepetiyle bekleyen o yaşlı amca, daha 1910'da çok sevdikleri öğretmenleri için okulu boykot edip caddede "avare avare" gezen o 58 talebe, 1930'da tozlu topraklı yollarda kendi kullandığı otomobille Anadolu'yu dolaşan o her şeye meraki, adam, yapüg, zeytinyağı, sarmalan lokalin or,asmdakı büyük sobanın etrafında ısınan futbolculara elleriyle veren o konduktörün karısı madam yazıyor... 
Bu kitapta futbolun alışılmış, çok bilinen kulüplere özel tarihlerinin yerine onların hikâyelerini bulacaksınız.
Aynı zamanda bugün artık gittikçe daha belirgin hale gelen futbolun politikleşmesinin ilk günlerini biraz daha yakından göreceksiniz. "Politik" futbol, spor tarihi kitaplarında genellikle goz ardı edilir. Oysa ülkenin siyasi ve toplumsal tarihiyle birlikte okunduğunda, sadece futbolun ilk dönemlerinin resmi biraz daha butun şekilde ortaya çıkmaz, aynı zamanda bugüne değin ulaşan sıyası etkinin kaynakları ve daha önemlisi gelenekselliği de anlaşılır, imparatorluğun yıkılışının son dönemlerinde kendi geleceğim arayan, yüzyıllarca sadece büyük otoriteye koşulsuz itaat ederek yaşamayı ve ölmeyi tartışmasız kabul etmiş bir halkın kendini ve dünyayı keşfetme sürecinde, futbolun büyüsüne kapılmış İttihat ve Terakki'nin birçok liderinden sultanın şehzadelerine kadar birçok ismin o günlerde ne kadar belirleyici olduklarını, hatta halen devam etmekte olan rekabetin ortaya çıkmasında ne kadar büyük etkileri olduğunu da kitapta adım adım izleyebilirsiniz.
Politikleşmiş futbolun izlerini keşfettikçe, bugün gözümüzde büyüttüğümüz birçok futbol maçının -efsanesinin- olayının, o günlerin siyasi çalkalanmasında, dönemin siyasi liderlerinin ülkeye ilişkin tasarılarına uygun bir şekilde çeşitli toplumsal araçlarla nasıl yönlendirildiğini ve aldatıldığını da daha iyi kavrayabilirsiniz...

---