Galatasaray Lisesi'ni farklı yönleriyle topluma açıklama amacıyla yayımlanan kitapların beşincisini sunmaktan büyük mutluluk ve onur duymaktayım. Bir kamu kurumunun yüzyıllar boyu nasıl korunup geliştirildiği bu kitapta anlatılıyor. II. Beyazıt ve II. Mahmut'un Galata Sarayı Enderunu, Abdülaziz'in Mektebi Sultani'si ve Atatürk'ün Galatasaray Lisesi, bu kurumun tarihsel dönemlerinin önemli dönemeçleridir ve bu kurum Osmanlı sarayına nice devlet adamı yetiştirdiği gibi, batıya dönük nice yeniliğe yön verip Türkiye Cumhuriyeti gençliğini çağdaş bilimle buluşturarak aydın nesiller yetişmesini sağlamıştır. Yüzyıllara boyun eğmemiş, on binlerce kişiyi dönemin en iyi koşullarında yetiştirmiş bu yüce ilim ve irfan yuvasının belgelerle anlatıldığı bu kitap, Galatasaray'ın tarihini on iki devreye ayırarak incelemektedir. Bu incelemenin ilginç ve önemli yönü, padişahların Galata Sarayı'na her devirde büyük ilgi göstermiş ve odaların (sınıfların) donanımı, tahsil ve terbiye kuralları, hocaların seçimi gibi konular üzende titizlikle durmaları olmuştur. Bu yakın ilgi, Galata Sarayı'nı 1480'lerden bugüne getirmiştir.
Mektebi Sultani öncesi devrin sonunda kurulan Galatasaray Tıbbiyesi'ne de yer veren kitap, başta Keçecizade Fuat Paşa olmak üzere buradan mezun olmuş, dönemin ünlü hekimlerini de anlatmaktadır, imparatorluğun bu önemli ve seçkin kurumundan yetişmiş Melek Ahmet Paşa ve Çorlulu Ali Paşa gibi sadrazamlar, vezirler, âlimler ve yüksek memurlar bulunduğu da kitapta dile getirilmektedir. Kitabın son bölümünde Enderun hocaları anlatılırken ilk hocanın Gül Baba olduğu ve tarih boyu ünlü âlimlerin bu kurumda ders verdiği de anlatılmaktadır.
2018 yılında 150'nci yılını kutlayan Galatasaray Lisesi'nin tarihi geçmişinde de nice değerli insanlar yetiştirdiğini, üstün nitelikli eğitmen ve öğrencileriyle ülkemizin en önemli eğitim kurumlarından biri olduğunu gösteren bu kitap, Galata Sarayı'nın uzun tarihi boyunca yaşananları aktarırken, bu kurumdan feyz almış olanları da onurlandırıyor.
Galatasaray Tarihi'nin birinci cildi 1952'de yayımlanmıştı. Eseri kaleme alan lisenin değerli müdürlerinden Fethi isfendiyaroğlu, beş cilt olarak planladığını önsözde ifade ettiği eserinin diğer ciltlerini yayımlayamamış olsa da uzun yıllar önce baskısı tükenmiş olan ilk cildi yeniden yayımlamaktan büyük mutluluk duymaktayız. Eğitim tarihimiz için çok önemli olan bu eseri yıllarca süren titiz bir çalışmayla ortaya koyan İsfendiyaroğlu'nu rahmetle anıyor, eseri bugünkü dile uyarlayarak genç kuşakların yararlanmasına sunan değerli mezunumuz Izzeddin Çalışlar'a teşekkür ediyoruz.
Bu kitap Galatasaray'ın binlerce genci nasıl aydınlattığını tarihsel belgelerle, olaylarla, anlatımlarla ortaya koymaktadır. Galatasaray tarihinin bize öğrettiği bilim, erdem, çalışma, özveri ve dayanışma sembolü olaylar, bizi geleceğe bağlayan saygı ve sevginin temelidir. Gaatasaray Eğitim Vakfı'nın işlevi de bu süreçte yer alarak üzerine düşenleri yerine getirmektir.
İnan Kıraç
Galatasaray Eğitim Vakfı başkanı

---