Kitabı indir: https://drive.google.com/file/d/1_2OY_GTJ3JufxSPVT8jzM0K1nzamwiXs/view?usp=sharing
Özet Video: https://drive.google.com/file/d/1vfjAWKYWrGpJcsWxVlkZ_wYHdCrj6BjT/view?usp=sharing

Bazı insanlar vardır, dışardan baktığınız zaman başkalarından hiçbir farkı yoktur. Sıradan bir yaşam diye düşünürsünüz. Fakat hayatlarını yakından incelerseniz, inanılmaz şeylere imza attıklarını görürsünüz.
Bundan bir süre evvel, “Galatasaray Liseli Yazarlar ve Kitaplar” adlı derlemeyi hazırlarken, binlerce Galatasaray Liselinin hayatını araştırdım, inceledim. Aralarında, pek fazla kimsenin tanımadığı, medyada fazla yer almayan öyle yaşamlara, öyle insanlara rastladım ki... İnanamadım. Bir insanın hayatı bu kadar olaya, bu kadar değişikliğe nasıl dayanır diye düşündüm. Bazılarında çok hislendim, gözyaşlarımı tutamadım, bazılarında kendi kendime kahkahalarla güldüm.

Mekteb-i Sultani olarak yeniden düzenlenme tarihi olan 1868’den bu yana Galatasaray Lisesi’nde okumuş olanları ve bu lisede öğretmenlik yapanları incelemiştim. Bu zaman dilimi öyle bir tarih parçası idi ki, her halde bütün insanlık tarihinin, en zorlu, en kanlı ve en hareketli dönemlerinden biriydi. Düşünün bu dönemde iki tane Dünya Savaşı olmuş, 100 milyona yakın insan savaşlarda ölmüş, koca imparatorluklar çökmüş, yüzden fazla yeni devlet kurulmuş, demokrasi, komünizm, kapitalizm, federalizm gibi yeni yeni kavramlar devletlerin yönetimlerine egemen olmuş ve insanoğlu bu kargaşada, bu kaosta kendine bir yol çizebilmek için uğraşmış. Teknoloji ve bilimde çok büyük ilerlemeler kaydedilmiş, güzel sanatlarda, mimaride, yeni yeni akımlar oluşmuştu.

Türk insanı da bütün bunlardan nasibini alarak bir değişime gitmek için büyük uğraş vermişti.
Bu dönemde kaybettiklerimiz o kadar çoktu ki: Rus savaşları, Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı, İmparatorluğun dörtte üçü... Bu döneme, göçler, acılar, üzüntüler, yokluklarla birlikte değişen beş padişah, iki meşrutiyet ve sonunda bir ölüm kalım savaşı, İstiklal Savaşı damgasını vurmuştu.
1923’te başka bir savaş, daha çetin bir mücadele başlamıştı. 12 milyonluk Türkiye’nin kalkınma savaşı. Anadolu’da tek fabrikasının bulunmadığı, geri, yoksul, bütün nüfusunun sadece yüzde 7’si okur-yazar olan bir köylü toplumun, ekonomik bağımsızlık savaşı...
Batıya açılan pencere olarak nitelendirilen Galatasaray Lisesi ve onun mensuplan da bu çalkantılı dönemde yönlerini bulmak için oradan oraya savrulmuşlardı.

Kimdi bunlar?
Bunlar, Osmanlı’nın son dönemlerinde hürriyet ve demokrasiyi getirmek için uğraşanlardı. Bu yolda yurt içi ve yurt dışında hapsedilen, sürgüne gönderilen ve can verenlerdi.
Bunlar, vatanlarını korumak için cepheden cepheye koşan, gazi ve şehitlerdi.
Bunlar ülkelerine her türlü yeniliği getirebilmek için uğraşan, bu uğurda hayatlarını allak bullak edenlerdi.
Bunlar sanatta, bilimde, devlet yönetiminde inandıkları ideallerin peşinde yılmadan koşan insanlardı.
Birçoğunun hayatı, sıkıntılarla, yokluklarla, ıstıraplarla geçmiş fakat onlar inandıkları yoldan dönmemişlerdi. Çoğunun ismini pek az kimse hatırlardı. Fakat hakiki kahraman onlardı.
Bunlar devlet adamlarıydı, askerlerdi, sanatçılardı, sporculardı, yazarlardı, gazetecilerdi, diplomatlardı, isimsiz kahramanlardı, efsane adamlardı...

Ben bu kitapta bunlardan pek azını, otuz kadarını ele alabildim. Kamuoyunun çok tanıdığı kişilere fazla yer vermemeye, daha az tanınmışları, hatırlatmaya uğraştım.
Biliyorum ki daha birçok kişinin gelecek nesillere tanıtılması gereken yaşam hikâyeleri vardır...

---