"Dünyayı görmek" derdi hep Panait Istrati kitaplarında. Bir çeşit vazgeçemediği bir tutkudur bu, onu yollara düşüren sık sık... Çocukluk ve ilk gençliğinin türlü acılar ve sıkıntılarla dolu işçilik yaşantısından bunaldığı bir sırada Köstence'den kaçak olarak atladığı bir gemiyle Akdeniz'i aşıp varmıştır Mısır'a bir kez. Bu ilk serserilik serüveni, sonraları, ömür boyunca bir sıtma nöbeti gibi arada bir sarsacaktır onu, yeni yollara itecektir, yeni serüvenlere doğru, garip anasını gözleri yaşlı bırakarak ardında. Ben de her zaman duymuşumdur içimde bu özlemi. Belki de daha pek küçük yaştan yollara düşmenin o buruk tadını almış olduğumdandır. Hem de ne güç, ne hazin şartlar içinde geçmiş yolculuklara rağmen. 1908'de Kosova vilayetimizin merkezi Üsküp'te doğmuşum. 1912'de Balkan Savaşı patladığında annemle birlikte bir akraba düğünü vesilesiyle Selanik'teyiz. Pek kısa bir süre içinde bize o koskoca Rumeli'yi kaybettiren bu savaş sona erdiği zaman İstanbul'a doğru düşmüşüz yollara. Sonra 1924'e kadar Üsküp'le İstanbul arasında mekik dokuyup durmuşuz. Selanik yoluyla, Köstence yoluyla, Sofya yoluyla... Şimdi bir iki saat içinde varılan menzillere ulaşmak için günlerce, haftalarca, en ağır şartlar altında, sürünmüşüz yollarda. Balkan ülkeleriyle böylece içli dışlı olmuşum bütün çocukluğum boyunca... Balkanlara karşı ilgimin nedenini bu başlangıçta aramak yerinde olur. 1924, İstanbul'a kesin olarak yerleştiğimiz tarih. Sonra öğrenim ve askerlik yıllan... 1934, genç bir gazeteci olarak tekrar yollara düştüğüm yıldır. Gene Balkan ülkelerine olacak bu yolculuğum. Romanya, Bulgaristan, Yugoslavya, Yunanistan... 1936'da bir yolculuk daha Balkanlara doğru... Bir iki yıl ara vermişim yurt dışı yolculuklara. Derken 1939 Dünya Savaşı ve savaş sonunda Balkanlar üstüne inen demir perde. Ta 1956'ya kadar sürecektir içimdeki gurbet özlemi, 1954'teki kısa bir Kıbrıs yolculuğumu hesaba katmazsak, 56'da bir Türk sanatçılar gurubu içinde resmi davetli olarak Yugoslavya'dayım.

---