Osmanlı İmparatorluğu, 17. yüzyıl sonlarından itibaren Avrupa devletleri karşısında büyük askeri yenilgilere uğramaya başlamıştır. Bilimsel Devrim'in ürünlerini devşirmeye başlayan ve teknik alanda hızla gelişen Avrupa karşısında tutunabilmek için askeri alanda yeni leş men in gerekli olduğu düşüncesi giderek taraftar ve kuvvet kazanmaya başlamıştır. 18. yüzyılda Avrupa'dan gelen bazı teknik subaylar eliyle yenileşme girişimlerinde bulunulmuş ve kısa ömürlü olan bazı askeri okullar açılmıştır. Daha çok kurs niteliğinde olan bu okullar Yeniçerilerin baskısı sonucu sürdürülememiştir. Durumun dayatması üzerine 18. yüzyılın sonlarına doğru donanmaya ve orduya teknik subay yetiştirmek için deniz ve kara mühendishaneleri açılmıştır. Bu okulları 19. yüzyılın ilk yarısında açılan askeri tıp okulları ve Harbiye Mektebi izlemiş, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren de sivil okullar açılmaya başlanmıştır. Ancak bu okullar devlet hizmetinde çalıştırılacak ormancı, madenci, idareci, hekim ve mühendis gibi elemanları yetiştirmek amacıyla kurulduklarından bunların ne kadar "sivil" oldukları da tartışmalıdır. Bir Darülfünun kurulması düşüncesi 1890'lı yıllarda ortaya atılmış ve 1869'da çıkartılan Maarif-i Umumiye Nizamnamesi'nde de yasal dayanağını bulmuştur. Darülfünun kurma konusunda 1863, 1870 ve 1874'te yapılan üç girişim kısa ömürlü olmuş ve başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Sonunda 1900'deki dördüncü girişim kalıcı olmuş ve biçim değiştirerek günümüze kadar ulaşmıştır. Özellikle 19. yüzyılda açılan yüksekokullar beklenen sonuçları verememiş ve bilimsel gelişme sağlanamamıştır. Bu durumun başlıca nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir. 1. Okullar geçici binalarda açılmış, çeşitli nedenlerle sürekli olarak yer değiştirmiş ve bu durum okulların yerleşip gelişmesini büyük oranda engellemiştir. Okullar 20. Yüzyıl başlarından itibaren kendi binalarına kavuşmaya başlamışlardır...

---