Cumhuriyetin 75 Yılı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıldönümünde, ülke tarihinin zamandizinsel akışının nesnel aynası olma niteliğini taşıyor. Aylar süren yoğun bir araştırma döneminde, onlarca uzmanın sayısız belge, bilgi ve kaynağı tarayıp değerlendirerek oluşturduğu bir ansiklopedik kaynak. 75 yıl dile kolay: 900 aydan, 3600 haftadan, yaklaşık 27.400 günden söz edecek olursak, kuşatılan zaman biriminin derinliğini görmek güçleşecektir. Bir kişinin yaşamını elden geçirmeye çalışmak bile zorlu iştir, söz konusu olan, bir ülkenin, bir toplumun yaşamıysa, yapılacak araştırmanın boyutları kendiliğinden ortaya çıkacaktır. Mete Tunçay, Feroz Ahmad, Ahmet Oktay, Hasan Ersel ve Ahmet Kuyaş'tan oluşan kurul, günlerce ölçü oluşturmak için tartıştılar, kafa yordular. Seçmek, bütünün tutarlılığını zedelemeden ayıklamak, saptanan alanların didiklenmesi için pusula ayarı yapmak, üstlenilen görevin yüklediği sorumluluk payı göz önüne getirilecek olursa, alabildiğine çetin bir uğraş alanı yarattı kurul üyeleri için. Bereket, Feridun Aksın gibi titiz ve deneyimli bir şefin yönettiği geniş bir orkestra, Yücel Demirel ve Ekrem Çakıroğlu gibi "birinci keman" uzmanlar, isimleri künyede sıralanan (ama katkıları bir künyenin kapsamına sığamayacak) araştırmacılar ile zamanı yutarcasına çalışarak iğneyle kuyu kazma işlemini üstlendiler. Onlara, dolaylı dolaysız katkılarıyla Yapı Kredi Kültür Merkezi'nin, YKY'nin çalışanlarını da eklemek gerekir. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, yaklaşık bir buçuk yıldır, Cumhuriyet'in 75. yılı bağlamında, bir dizi proje üzerinde hazırlıklarını sürdürüyordu. Adına ister almanak, ister "kronik", ister ansiklopedik yayın diyelim, Cumhuriyetin 75 Yılı, ekim ayında açılacak bir dizi kapsamlı sergi…

---