Prof. M. Fuat Köprülü'nün, "Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri" başlıklı bu incelemesinin aslı, 1931'de onun yönetiminde yayın hayatına başlayan Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası'nda uzun bir yazı halinde çıkmış ve bu önemli çalışma Avrupa'da da büyük yankılar uyandırmıştır. Daha sonra oğlu Dr. Orhan F. Köprülü tarafından bazı notlar ve eklerle 1981 yılında kitap halinde yayımlanmıştır. Köprülü, bu çalışmasıyla, Osmanlı müesseselerinin İstanbul'un fethinden sonra Bizans'tan alındığını savunan ve bu görüşleri o zamana kadar bir önerme gibi kabul edilmiş olan tanınmış Bizans araştırmacılarının ve ünlü tarihçilerin bilimsel dayanaktan yoksun hükümlerini sağlam bir metoda dayanarak büyük ölçüde değiştirmiştir. Bilimsel değeri kabul edilmiş olan bu incelemenin 1953'te İtalyancaya çevrilerek bir kitap halinde yayımlanmış olması da Köprülü'nün görüşlerinin daha geniş bir çevrede yayılmasını sağlamıştır. Köprülü'nün bu incelemesi, Osmanlı müesseselerinin, Bizans müesseselerinin bir taklidi olmayıp, kendi geleneği içinde geliştiğini göstermektedir. Burada peşin hükümlere yer verilmeksizin, her müessese sağlam bir tarih metoduna dayanılarak, kendi tarihi seyri içinde incelenmiştir. Konu, kendi ifadesiyle "Türklerin tarihi rolünün, yalnız askeri ve tahripkar bir mahiyette kaldığı ve medeni hayatta hiçbir olumlu rollerinin olmadığı" anlayışında olan Batılı tarihçilerin tezlerinin eleştirisi temelinde ele alınmaktadır. İleri sürdüğü görüşler ve vardığı sonuçlar bakımından büyük bir önem taşıyan bu eseri yeniden araştırmacılara sunuyoruz. Yayınevimizce yapılan bu basımında incelemenin dili hemen aynen korunmuş, ancak çok sınırlı bir sadeleştirmeye gidilerek, yalnız günümüzde kullanılmayan bazı sözcüklerin karşılıkları verilmiştir. Bazı terim ve sözcükler ise yayınevimizin koyduğu (*) dipnotlarla açıklanarak metnin daha iyi anlaşılması amaçlanmıştır. Kitabın arkasına eklenen dizin ile okuyucuya aradığını bulma kolaylığı sağlanmıştır.

---