Türkiye'de mimarlık tarihi alanında klasik Osmanlı'nın heyecan verici gelişim çizgisi üzerine yapılan çalışmaların yanında geç dönem Osmanlı mimarisi yeteri kadar çalışılmamıştır. Siyasi ve kültürel tercihlerle bilinçli bir ihmale uğrayan bu dönem çoğunlukla gayrimüslimlerin hareket alanına bırakılmış ve sahiplenilmemiştir. Sonuçları itibariyle günümüze kadar süre gelen tartışmaları ve değerlendirmeleri açısından bu dönemin sağlam bilgi ve belgelerle aydınlatılmaya ihtiyacı vardır. Yakın zamanlarda bu alan üzerine geçmişe oranla bir ilgi artışı görülse de yapılan çalışmalar uzun yılların ihmali sonucu oluşan yetersiz ve eksik bir yayın literatürü ile kendisine yol bulmaya gayret etmektedir. Ancak çoğunlukla yapılan her yayın benzer hata ve yanlışların kısır döngüsü içerisinde kalıplaşmış tekrarlardan kurtulamamaktadırlar. Esasen son dönem Osmanlı mimarlığının yüzeysel olarak bilinen yönlerinden çok genelde politik tercihlerin şekillendirdiği bilinmeyen arka planı sorgulanmalıdır. Osmanlı arşiv kayıtlarında gerek sanat tarihçilerinin ve gerekse de mimarlık tarihçilerinin el vurmadığı binlerce belge bulunmaktadır. Söz konusu belgelerin bir kısmına dayalı olarak hazırlanan bu çalışma birinci elden kaynakların ışığı altında üzerinde yeterince durulmamış konu başlıkları ile mimarlık tarihimize bir nebze olsun katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Mimarlık üretiminin ideolojik boyutları ve hedefleri konusunda da yeni tartışmalara kapı aralayacağını umduğumuz araştırmanın basımında gösterdiği yakın ilgi ve destekten dolayı Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'ne minnet ve şükranlarımı sunuyorum. Her zaman yanımda olan çocuklarım Ceren ve Ali Kerem ile eşim Hülya Can'a sonsuz sevgilerimle...

---