Edebiyatın en eski türlerinden "gezi notları" hakkında yapılan bu çalışmada, bu türün ilginç bir örneği olan Avusturya asıllı Osmanlı diplomatı Murad Efendi'nin Türkische Skizzen adlı iki ciltlik eserindeki Doğu ve Batı kültürlerinin kesişme noktaları ortaya konmaya çalışılmıştır. Daha çok tiyatro eserleri ve şiirleri ile tanınan yazarın gezi notları üzerine yapılan ilk ciddi çalışma olma iddiasındaki bu araştırma, iki ana bölümden meydana gelmiştir. Birinci bölümde ülkemizde çok az tanınan Avrupa'da ise hemen hemen tamamen unutulan şairin biyografisi kaleme alınmış, ikinci bölümde ise Doğu ve Batı kültürlerinin Türkische Skizzen'de nasıl kesiştiği ve çatıştığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Yazar ve eserleri hakkında ikinci, Türkiye'de ise ilk doktora çalışmasıdır. Araştırma, birçok açıdan bir ilke imza atma amacındadır. Umarım bu ilkler eksiklikler ve hatalar konusunda tekrarlanmamıştır. Türkische Skizzen'de Osmanlı tarihi ile ilgili çok iddialı hükümlerin bulunması, bilhassa tarihçilerin tepkisini çekebilir. Ama bizim gayemiz, yazarın eserde anlattıklarının doğruluğu değil, ortaya koyduğu iki kültür coğrafyası arasındaki bağlantı noktalarını bulmak olmuştur. 19. yüzyıl Osmanlı ülkesini çok çeşitli açılardan ve yansız bir tutumla betimlemeye çalışan yazılar, üslup açısından oldukça iddialıdır. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında bana rahat bir çalışma ortamı sağlayarak büyük katkıda bulunan eşime ve kendilerine daha az vakit ayırmamı anlayışla karşılayan çocuklarım Tuğçe Nur'a ve Berk'e teşekkür ederim. Araştırmanın kaynak taramalarının gerçekleşmesi için bana Leipzig'de uzun süre kalma imkânı sağlayan Milli Eğitim Bakanlığı Dış ilişkiler Genel Müdürlüğü personeline de teşekkür etmeyi borç bilirim. Bu çalışmanın ortaya konmasındaki teşvik ve katkılarından dolayı eski Avusturya Elçilik Müsteşarı Dr. Walther Geer ile eski İstanbul Avusturya Kültür Ofisi Müdürü Dr. Erwin Lucius'a bilhassa teşekkür ederim. Bu kitabın dizgisi ve basımı aşamasındaki yardımlarından dolayı Uzm. Mehmet Ünal'a ve Fakülte Kitabevi'nin sahibi İbrahim Özdemir'e sonsuz teşekkür borçluyum.

---