İkinci Dünya Savaşı'nı izleyen yıllarda, Anadolu kentlerini çevreleriyle birlikte görebilme olanağını elde ettim. Araştırmacı olarak da yıllardır Anadolu'da devamlı çalışmaktayım. Çocukluk anılarıma karışan ve yaşamımın bir bölümünün geçtiği bu kentler, her yeni gezimde bana bazı özelliklerini yitirmiş gibi gelirler. Bende bu izlenimi bırakan, toplumumuzun yıllardır geçirdiği bocalamalarla, bu kentler arasında ister istemez bağlantı kurmamdır. Büyük bir oluşum niteliği taşıyan kentler, bu toplumun yapısının en belirginleştiği yerlerdir. Onu yansıtan en ilginç noktalardır. Orada toplumun bütün sorunları değişik yönleriyle ortaya çıkarlar. Bu yüzden olacak, koca kentler, kısa zamanda yılların getirdiği değerlerinden yoksun kılınarak, günümüzün koşullarını da gerektiğince açıklayamadan, bir uzun yaşamı çelişkilerle dolu sürdürme ye çalışmaktadırlar. Bu arada, Anadolu'nun eski kültürlerinden kalan izler hızla yağmalanmakta, bir kısmı taşınabildiği kadar yurt dışına kaçırılmakta, anıtsal mimari kalıntılar da çoğu kez, yeni yapılarda kullanılmak üzere taşları çekilerek kısa zamanda tüketilmektedir: Bu tür çabalar, zaman zaman çeşitli çevrelerden destek de görmektedir. Böylece kentlerin yüzlerce yıl içinde elde ettiği değerler kısa zamanda silinmekte, birbirine benzer, özelliksiz kentler doğmaktadır. Kısacası, yüzlerce yıldır Türk toplumunun geçirdiği bütün aşamalar, doğal olarak kentlerde sonuçlarını vermektedir. Onlarda bütün geçmiş, yaşanılan çağ, açıklıkla yansımaktadır. Dağlarca'nın dediği gibi: "Mevsimler soğumuş, sular azalmış, Buğday, Selçukilerden kalan başak değil." 1960'lı yıllarda ''Anadolu Kentleri', "Anadolu'nun Kenti İstanbul" başlıkları altında topladığım bu deneme yazılarımın girişinden kısa bir alıntı yaptım. Aradan geçen büyük zaman dilimi içinde hiç kuşkusuz dildeki değişmelerle birlikte, bilgiler, ortamlar da değişti. Yaşamımızı paylaştığımız, sık sık yapıtlarından alıntılar yaptığımız yazarlarımızın bir bölümü bugün aramızda değil. Oysa Anadolu ve İstanbul'da onlardı bize yol gösteren...

---