Atatürk'ün değişmez Belgrad Büyükelçisi Ali Haydar Aktay, 1884 yılında Doğu Rumeli'nin Aydos kasabasında doğdu. Rusçuk İptidaiye ve Rüştiye okullarından sonra 1900 yılında Padişah iradesiyle Galata Sarayı Sultanisi'ne girdi ve 1905 yılında buradan mezun oldu. Aynı yıl hem İstanbul Hukuk Mektebi'ne girdi hem de Tercüme Odasında göreve başladı. Ali Haydar, Hukuk Mektebi'nin üçüncü sınıfındayken, Kalas Konsolosluğu kançılarlığına atandı. 1911 yılında Sofya Elçiliği Başkâtibi olarak görev yaparken Balkan Savaşı çıkması nedeniyle İstanbul'a döndü. Birinci Dünya Savaşından sonra toplanan Londra Konferansı'na Osmanlı delegesi olarak katıldı (1 Kasım 1921). Cumhuriyetten sonra Berlin, Kopenhag ve Stockholm Maslahatgüzarlıklarının arkasından 1928'de Belgrad elçiliğine atandı. Haydar Aktay ömrünün on yılını, Türkiye-Yugoslavya dostluğunu geliştirmeye verdi. Elçilik döneminde Yugoslavya Kralı Türkiye'ye geldi. Türkiye-Yugoslavya Dostluk ve Saldırmazlık Antlaşması imzalandı. 1939 yılında Haydar Aktay Moskova Büyükelçiliğine atandı. Göreve başlamasından on beş gün sonra İkinci Dünya Savaşı patlak verdi. Bu arada Büyükelçi Aktay hastalandı, fakat savaş devam ettiği için ülkeye geri dönemedi ve tedavi görmeye de imkân bulamadı. 1942 yılında Türkiye'ye dönmesine izin verildi, fakat artık çok geç olmuştu. Ali Haydar Aktay, 2 Ağustos 1942'de İstanbul'da vefat etti.

Bibliyografya

Bizim Diplomatlar (Bilal N. Şimşir - 1996)