Muğla'nın eski evleri bembeyazdı. Kiremitlerin turuncuya çalan kırmızılıkları bu beyazlığa ayrı bir çeşitlilik katmıştı. Çoğunluğu bakımlı görünen bu tarihi evlerde genellikle yazarlar, ressamlar, Muğla Üniversitesi'nin öğretim üyeleri ve öğrencileri yaşamaktaydı. Eski evlerde şehrin işadamları da oturmaktaydı. Ama evlerde oturanların asıl çoğunluğu yerli halktı. En az iki yüz yıldır kuşaklar aynı evde yaşamlarına başlamış ve bitirmişti. Akdeniz güneşinin hüzünlü ve sakin sıcağı Muğla evlerinin sokaklarında, avlularında çöreklenmiş ve insanlarda uyuşukluğa neden olmuştu. Muğlalılar yüzyıllardır bu avlularda kendi hayatlarına kapanmış gibi görünseler de yaşamın tüm renkliliğini de tatmaktaydılar. Öğle sıcağının avlularda oluşturduğu mutluluk, bu yaz gününde insanların güneşin altında serilmelerine neden olmuştu. Güneş onlar için vazgeçilmezdi. Güneşsiz günlerde Muğlalılar hüzünlü ve sinirli olurlardı. Beyaz duvarlarla çevrili avluların bir çoğunda küçük yüzme havuzları vardı. Avlu duvarlarının kenarları çiçekliklerle çevrilidir. Buralara çiçeklerin dışında çoğunlukla zeytin, nar ve asma da ekilirdi. Ağaçlar yaz aylarının o bunaltıcı sıcağını engeller ve avlu sakinlerinin daha rahat etmesini sağlardı. Başı kesilmiş bir dağın eteğinde kurulan Muğla, yıllardır kaç insan görmüş geçirmişti. En az dokuz yüz yıldır Müslümanları kucaklamaktaydı. Hıristiyanları ise en az iki bin yıldır kucaklıyordu. Daha önce de çok tanrılı dine inanan insanları kucaklamıştı bu yorgun Muğla. Muğlalıların zengin ve mutlu yaşamalarının nedeni ticaretle uğraşmalarıydı. Özellikle de Hıristiyan Rumlar, adalar yoluyla Mısır'a ve Avrupa'ya mal satıyor ve mal getiriyordu. Şehirdeki zenginlik bu tüccarların çalışmalarıyla oluşmuştu. Zenginlik Hıristiyan'ı da, Müslüman'ı da, Musevi'yi de birbirine kaynaştırmıştı. Ekonomik zenginliği olan Muğla'da çokça sanatçı vardı. Çünkü bu şehirde sanatçılara bedava bir yaşam sunulmuştu. Muğla Belediyesi eski evleri sanatçılara en az elli yıllığına kiraya veriyordu. Üniversite öğretim üyeleri de bu grubun içindeydi. Daha iyi araştırmalar yapılsın ve daha iyi insanlar yetiştirilsin diye onlara bedava bir yaşam sunulmuştu.

---