Bundan on iki yıl önce (1918 de) Çanakkale muharebelerindeki hatıralarını anlatmasını Büyük Kumandandan rica etmiştim. Bu mülakat, Kahramanın kendinden o vakit dinlediğim askeri, vatani bir menkıbedir. Bu sade ve asil hikâyede Çanakkale'nin ve Mustafa Kemal'in büyüklüğü yan yana duruyor. O ana dek eşi görülmedik en korkunç ölüm vasıtaları ile donatılmış, arzın beş kıt'asından devşirilme hücum alayları ile saldırıp karşıdan bir göz alımlık bir yarımadayı aylarca müddet gece gündüz göğü ateş, yeri ateş, suyu ateş, ufku ateş bir cehenneme çevirdikleri o imtihan meydanında dev çelikler aşındırarak, haşmetli inatlar kırarak Çanakkale'ye "Bir gün Türkler bu geçidi tuttular, dünyayı buradan öte aşmağa bırakmadılar" gibi ölmez bir mana kazandırmak ne yüce himmettir! Yalnız o harbin kahramanı kalmak bile bir kumandan için öyle büyük bir şandır ki onunla hem kendi, hem milleti, hem de tarih iftihar duyar. Hâlbuki azmi bir vatan kurtarıp yeni baştan bir devlet kuran Büyük Adam'ın yaratıcı eseri önünde Çanakkale muzafferiyeti ancak bir dibace kaldı, ne anlı dibace!.. Gazi Mustafa Kemal'in hizmet ve eserine ait her merhaleyi kendi milli gururlarının belgesi olmak üzere arayıp toplayacak şimdiki ve yarınki Türk nesilleri için bu hatıralar, uzun ve çetin bir savunmanın ve usanmayan şuurlu bir iradenin safhalarını gösterir bu hatıralar çok değerlidir. Bu sebeple onları sadece dergi veya gündelik gazete yapraklarında bırakmayarak kitap halinde bastırmak istedim. Büyük Adam'ın yüksek huzuruna sonsuz sevgi ve saygımı takdim ettikten sonra muhterem okuyucuyu, asırların hiç şüphesiz imrenerek dinleyeceği o eşsiz salahiyetli şahsiyetin sözleri ile baş başa bırakıyorum. RUŞEN EŞREF

---