“Kimseden ümmîd-i feyz etmem, dilenmem perr-ü-bâl
Kendi cevvim, kendi eflâkimde kendim tâirim,
İnhinâ tavk-ı esâretten girandır boynuma;
Fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür bir şâirim. ”

(Kimseden bir fayda ummam ben, dilenmem kol kanat.
Kendi boşluk, kendi gökkubbemde kendim gezginim.
Bir eğik baş bir boyunduruktan ağırdır boynuma;
Fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür bir şairim.)

Bir sanatçının anlaşılabilmesi için her şeyden önce onun yaşadığı devrin bilinmesi gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki, özellikle yaşadığı zamana tanıklık eden, dönemin şartlarından etkilenen Tevfik Fikret gibi her sanatçı az çok döneminin çocuğudur.
Bu yönüyle yaşadığı siyasal, kültürel ve sosyal ortamdan etkilenen bir sanatçıyı, iyi analiz etmenin ilk aşaması şüphesiz onun devrine ışık tutmaktır.
Biz de Tevfik Fikret’in daha iyi anlaşılabilmesi için, öncelikli olarak onun döneminde yaşanan sosyal ve siyasal konulara değinecek, ardından bir işaret fişeği hükmünde olan “Tanzimat Dönemi Edebiyatı ”na ve Kurucusu Fikret olan “Edebiyat-ı Cedide ” diğer ismiyle “Servet-i Fünûn ” dönemi Türk edebiyatına kısaca bir göz atacağız.
Çizeceğimiz bu geniş çerçeve içinde ailesinin birçok ferdi gibi devlet otoritesinin uygulamalarından etkilenmiş olan Tevfik Fikret’in yaşam öyküsü üzerinde duracağız...

---