Bu eser, müellifin de dediği gibi, tarihimizin çok önemli bir bölümüdür. Çünkü gene müellifin dediği gibi, başka hiçbir milletin tarihinde görülmeyen ihtişamı tarihte Osmanlı Türkleri yaşamış ve yaşatmışlardır. İmparatorluk, haşmet demektir. Gözleri kamaştıran gösteriş demektir. Ortaçağı tarihe gömen Türkler, harplerde olduğu gibi, sulh devresinde de "Teşkilat" ve "Teşrifat"ları ile gözleri kamaştırmışlardır. Başarı, nasıl kuvvetli bir "Teşkilat" ile mümkünse, "Teşrifat" da kuvvetli ve kudretli bir teşkilatın ifadesidir. Osmanlı Türkleri "Teşrifat ve "Teşkilat"ta devirlerinin en üstün seviyesine ulaşmışlardır. Ve bu azametledir ki, "birkaç çadırlık göçebe" olmadıklarını, dünyayı titreten Orta Asya Türk İmparatorluklarının devamı olduklarını kısa zamanda bütün dünyaya ispat etmişlerdir. Yukarıda "gösteriş" kelimesini kullandık. Evet, "Teşrifat ve "Teşkilat" bir nevi gösteriştir, fakat bu asla bir övünme payı çıkarmak için "yapmacık bir gösteriş" değil, aksine, İmparatorluğun varlığında mevcut, tatbik sahasını bulabilen ve tatbik edildiği zaman azamet kazanan bir gösteriştir. (Osmanlı Teşkilat ve Teşrifatı) aynı zamanda bir (Osmanlı Tarihi) demektir. Ancak bu eserledir ki, bütün hükümdarlarımızın şahsiyetlerini, devirler içindeki "Teşkilat ve "Teşrifat"ları ile görmekteyiz. Bu "Teşkilat" ve "Teşrifat"ı bilmeden okunacak Osmanlı Tarihi, kuru vakalardan ibaret kalacaktır. Burada bir noktayı bilhassa belirtmek mecburiyetindeyiz: Ali Seydi Beyin 1921 yılında İkdam Gazetesinde yayınlanan makalelerinde temas edilen konular ayrıca birçok tarihçilerimiz tarafından incelenmiş bulunmaktadır. Biz, türlü kaynaklardan bu bahisleri de bu esere gerek ek ve gerek metin olarak almak suretiyle, konuyu ayrı cephelerden okuyucularımıza sunmaktayız. Bu suretle, Saray Teşkilat ve Teşrifatının zaman zaman uğradığı değişiklikleri de tespit etmiş olmaktayız...

---