Marc Bloch feodalite tarihçilerinin en ünlüsü ve en önemlisidir -en ünlü ve önemlilerinden biridir demiyorum-. Bir hoca, araştırıcı ve yazar olarak, feodalitenin kavramsallaştırılma çabalarına damgasını vurn1uştur. Hiçbir ciddi feodalite araştırma ve tartışması yoktur ki Bloch'un gölgesinde sürdürülmüş olmasın. Fakat ne yazık ki, Bloch'un çok önemli kitabıyla Türk okuyucusu ancak 1983'ün sonlarına doğru tanışabiliyor. Bunun böyle olmasının çok sayıda nedeni var. Fakat özellikle iki tanesi bize açıklayıcı nitelikte gözüküyor. Bunlardan birincisi, Türk aydınının genelde batılaşmanın ödün vermez temsilcisi olduğunu iddia etmesine karşılık, Batı'yı tanımada gösterdiği tembelliktir. İkincisi ise -övünme suçlamasıyla karşılaşmak pahasına söylemekten kaçınamayacağız bir olgu olarak- Bloch'un bu kitabının çok zor bir eser olmasıdır. Feodal Toplum'un çok zor bir metin olması, yazarın üslubundan kaynaklanmamaktadır. Bloch, bilim adamlarının çok azının ulaşabildiği bir üslup ustasıdır da. Bir Orta çağ yazarı için söylendiği gibi, o da "Fransızcayı avuçlarının içine almış"tır. Metnin zorluğu, konunun bizatihi kendinden kaynaklanmaktadır. Feodalite bir Orta çağ oluşumudur. Bu dönem aynı zamanda ulusal dillerin de ortaya çıkmalarına tanık olmuştur. Bu ulusal diller, ya Latince temeli üzerinde ondan farklılaşarak ya da Latinceyle akrabalığı olmayan ilkel diller temeli üzerinde ondan geniş çapta etkilenerek ortaya çıkmışlardır. Feodalitenin bütün terimleri de, işte bu oluşmakta olan dillere aittirler. Bu kelimeler bugünkü Batı dillerinde ya hiç kullanılmamakta, ya biçim veya anlam değiştirerek, ya da hem anlam hem de biçim değiştirerek kullanılmaktadırlar. Feodaliteye ait terimleri tam anlayabilmek için Latinceye müracaat etmek de sağlıklı bir yol değildir. Gerçi terimlerin çoğu Latince kökenlidir, ama bunlar klasik Latinceden çok uzaklaşmış olan, Aşağı Latince veya vülger Latincenin kökenleridir. Bu diller ise bugün konuşulmuyorlar. Elimizdeki Latince metinler ise hemen yalnızca klasik Latinceyle yazılmışlardır.

---