1960'lı ve 1970'li yıllarda Türkiye'nin toplumsal, iktisadi ve siyasi yapısı veyahut bu yapının tarihi geçmişi ve evrimi gibi konularla ilgilenenlere önerilebilecek genel giriş kitabı niteliğinde birkaç eser mevcuttu. Doğan Avcıoğlu'nun Türkiye'nin Düzeni, Stefanos Yerasimos'un Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye, İsmail Cem'in Türkiye'de Geri Kalmışlığın Tarihi adlı kitapları gibi. Birçok bakımdan epey hareketli geçen 1960'lar ve 1970'ler boyunca her ciddi olanın kütüphanesinde bu kitaplar bulunur, her birisine atfedilen önem ve misyon değişse bile, bu tür başlangıç kaynak nitelikleri genellikle paylaşılırdı. Bir yandan, karmaşıklaşan toplum ve gelişen eleştirel toplumsal bilimcilik haliyle uzmanlaşmayı ve daha dar alanları ele alan özgün yayınları doğururken; bir yandan da, 12 Eylül 1980 darbesiyle başlayan dönem, bu tür çalışmaların doğal olarak kurumsal ortamı olan üniversiteleri araştırma merkezleri olmaktan çıkarmakla, pekiştirdiği iktisadi ve kültürel yapıyla, özellikle gençlik içinde de Türkiye'nin toplumsal ve iktisadi gerçeklerine duyarlığını ciddi biçimde azalttı. Bu arada, ekonomide serbest pazarcılık da, böyle eserleri basan bağımsız yayınevlerinin yok olma sürecini hızlandırdı. Kısacası öyle bir dönem başlatıldı ki, "Türkiye Cumhuriyeti ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki ilişkiler nelerdir?", "1961 Anayasası'nın anlamı nedir?", "Cumhuriyetin ilk dönemlerindeki milliyetçi Sağ ve sosyalist Sol hareketlerinin 1960 ve 1970'lerin bu tür siyasetlerine etkisi olmuş mudur?", "1930'lardaki kabinelerin siyasi desteği; hatta kadroları kimlerdi?" türünden sorulara cevap arayan ilgili okuyucunun, son dönemleri de kapsayacak toplu bir yayını bulabilmesi olanaksızlaştırıldı. Şüphesiz, eski yayınları bulabilenler, eski kitaplıkları kullanabilenler, üniversite kütüphanelerine "sızıp" da şimdilerin pek moda ansiklopedi bilgilerini zorlayabilen "yılmaz" okuyucular vardır ve olacaktır da…

---