Ülkemizde batılı anlamda sanat ve estetik meselelerinin Tanzimat'ın ilanından yaklaşık yarım yüzyıl sonra, ancak 1890'lı yıllarda gündeme geldiği görülür. Konuya karşı önceleri E. Veron, Baumgarten, Boileau ve H. Taine gibi tanınmış estetikçilerle sanat tenkitçilerinin eserlerinden yapılan tercümelerle başlayan ilgi giderek bazı makaleler ve bunların etrafında ortaya çıkan tartışmalarla biraz daha genişler. Şiirden felsefeye, tasavvuftan folklora, edebiyattan sosyolojiye kadar geniş bir alanla meşgul olan Rıza Tevfik ise, felsefeyle olan yakın ilgisi dolayısıyla, hayatının hemen her döneminde estetik ve sanat meseleleriyle de uğraşmış, konu etrafında birkaç kitap hacminde yazı yazmıştır. Rıza Tevfik'in, yenileşme dönemi Türk edebiyatı tarihinde farklı bir sanat anlayışına sahip edebi bir topluluk olarak 1896 yılında ortaya çıkan Servet-i Fünuncularla hemen hemen aynı yıllarda yayımladığı estetikle ilgili ilk yazıları, daha çok E. Veron ve Baumgarten gibi estetikçilerin görüşlerini aktarmak ve bunları tartışmaktan öteye gitmez. Rıza Tevfik ilki 1896' da, sonuncusu da 1949 yılında olmak üzere çeşitli gazete ve dergilerde estetik ve sanat meseleleriyle ilgili olarak 80 kadar makale ile 1920' de Darülfünun Edebiyat Fakültesi'nde felsefe müderrisliği sırasında Estetik adıyla küçük bir de kitap yayımlamış, ayrıca Mufassal Kamus-ı Felsefe (1916) adlı felsefe sözlüğünde de konuyu aydınlatıcı mahiyette çeşitli maddelere yer vermiştir. Burada, söz konusu yazılarla ilgili olarak hazırladığımız incelemede de görüleceği gibi, Rıza Tevfik bir kısmı doğrudan doğruya bazı felsefe meselelerini ilgilendiren yazılarında zaman zaman tekrarlara da düşmüştür. Bu yüzden biz bu derlemeyi hazırlarken, sanat ve estetiğin tarihçesinden çok, konuyu biraz daha çarpıcı örneklerle açıklayan ve günümüz okuyucusunun ilgisini çekeceğini umduğumuz yazıları bir araya getirmeyi tercih ettik. Bu yazılar arasında 1913 yılında Rübab dergisinde yayımlanan ve tamamen sanat konuları üzerine yazılmış dört makale ile 1941 yılında Yeni Sabah gazetesinde…

---