18. yüzyılın son çeyreği ve 19. yüzyılın başlarına kadar olan dönemde Osmanlı ekonomisi büyük ölçüde kendi kendine yeterli bir konumda bulunuyordu. Geleneksel teknolojiyi kullanan tarım ve tarım dışı faaliyetlerde kapitalizm öncesi üretim ilişkileri egemendi. Merkezi devletinin gücünün gerilemesine karşın, Osmanlı toplumunun yapıları henüz çözülmemişti. Bununla beraber bu dönemlerde ortaya çıkan ve birbiri peşi sıra gelen savaşlar ( 1768-1774, 1787-1792 Osmanlı-Rus; 1776-1779 Osmanlı-İran; 1788-1791 Osmanlı-Avusturya; 1798-1802 Osmanlı-Fransız) devletin ekonomik dengelerini bozdu. Bu savaşlar büyük masraflara yol açtı. İmparatorluğun her tarafından asker toplanıp cephelere sevk edildi. Bu askerlerin bir kısmı çeşitli sanayi dallarında çalışan işçilerdi. Bundan dolayı birçok tezgâh kapanmıştı. Savaş zamanı, mühimmat taşımak amacıyla nakil vasıtalarına da el konulmuştu. Harbin çok uzaması ve masrafların artması vergilerin de çoğalmasına sebep oldu. Genel anlamda bir sıkıntı içinde olan halk yeteri kadar üretim de yapamadı. Merkezi devlet otoritesinin zayıflaması sebebiyle bölgelerde ayanlar türedi. Bunlar, zaten savaş yüzünden gelir kaynakları iyice azalmış devletin alması gereken bazı vergilere el koyuyorlardı. III. Selim döneminde (1789-1807) bir ara mali sıkıntılar o derece üst düzeye çıkmıştı ki, savaş masraflarının karşılanması bir yana, gündelik işlerin yürütülmesi için bile, padişah dahil, kimsede para kalmamıştı. III. Selim'in Sadrazama hitap eden hatt-ı hümayunundaki şu sözleri ne kadar ibret vericidir: "Rikab günü akçe maddesi için utancımdan sana, bakayım demiştim. Lakin benim gizli akçe m olmadığını meşveret günü cümleye ilan eyledim. Bende akçe bin kese vardı. Paspandoğlu için işbu seferde sarfeyledik...'

---