Bir savaş aracı olarak ateş, tarih öncesi devirlerden beri bilinmekle beraber, Rum ateşi veya Grek ateşi olarak isimlendirilen ilk ateşli silah 7. yüzyılda Bizanslılar tarafından kullanılmıştır. Bu silah kullanıma girdiğinde, patlayıcı ve parlayıcı özelliği olmamasına rağmen büyük bir korku yaratmıştır. Rum ateşinin, özünde Babillilerin nafta ya da "yanan şey" olarak adlandırdıkları yüzeye sızan petrol birikintileri olduğu ileri sürülmektedir. Bir rivayete göre Grek ateşinin imalat sırrını Bizanslılara Suriye'nin Heliopolis şehrinde yaşayan Yunanlı Mimar Kallinikos vermiştir. Bu silahla Bizans 668' de İstanbul'u muhasara eden Arap filosunu geri püskürtmüş, ayrıca 716 ve 718 yıllarında Arap filoları iki kere daha bu silah vasıtasıyla bozguna uğratılmıştır. Grek ateşinin sırrı henüz çözülememiş ise de bunun güherçile, kükürt ve katran ihtiva eden bir karışım olabileceği tahmin edilmektedir. Tarihte kullanılmış ilk ateşli silah olarak bilinen Grek ateşinin etkisiyle Arap literatüründe "naft" kelimesi barut ve ateşli silahlar için genel bir ifade olarak halen kullanılmaktadır. Barut henüz icat edilmeden önce, temel hammaddesi olan güherçile "Hint kar' ı" olarak uzak doğuda, özellikle Çin'de bilinmekteydi. Çinliler petrolün yüzey sızıntılarını güherçile ile karıştırmak suretiyle patlayıcı bir karışım elde etmişlerdi. Ancak elde edilen bu karışım sadece şenliklerde havai fişek olarak kullanılmaktaydı. Çinlilerin fark ettikleri bir başka patlayıcı olay da kükürt oranı yüksek topraklar üzerinde kömür ateşi yakıldığı zaman ortaya çıkan kükürdün patlama özelliğiydi. Daha sonraları patlayıcı özelliğe sahip her iki madde birbirine karıştırılmış ve bugün kara barut olarak bilinen patlayıcı ortaya çıkmıştır. Çin'de, Taocuların tapınaklarında bulunan ilkel laboratuvarlarda yapılan çalışmalar sonucu, birçok kimyevi maddenin bulunmuş olduğu bilinmektedir. Yeni yapılan çalışmalarda, barutun savaşlarda kullanılabilecek bir evsafa getirilmesinin buralarda yapılan çalışmalar sonucu gerçekleştiği ve barutun ilk kullanımının "Chin-Sung" savaşında olduğu ileri sürülmektedir.

---