Osmanlı Ressamlar Cemiyeti, Türk resim sanatının kurumlaşma ve çağdaşlaşma çabalarının 'erken dönemi'ni temsil eden bir sanatçı hareketidir. Cemiyetin, ortaya çıkışına yol açan istek ve idealler o günler için radikal denebilecek bir yapıya sahip görünse de, takip eden dönemlerin değişen koşullarında sanatçı ve sanat ortamının yeni istekleri karşısında yetersiz kalınca fonksiyonunu yitirmiş ve misyonunu tamamlayarak sanat tarihindeki yerini almıştır.
II. Meşrutiyet'le birlikte ortaya çıkan cemiyetin isim değiştirerek, Cumhuriyet'in ilk yıllarında da varlığını sürdürmesi, hatta son isim değişikliği ile hala etkinlik gösteren Güzel Sanatlar Birliği ile bağlarının oluşu, onun da ötesinde bu uzun süreçte ortaya çıkan diğer sanat ve sanatçı gruplarının bu birlik çatısından ayrılanlarca kuruluşu, şimdiye değin sanat tarihçilerince konunun bir bütün olarak ele alınmasından kaçınmalarına yol açmıştır. Gerçi, konunun bazı kısımları ile ilgili çeşitli düzeylerde akademik ve popüler incelemeler yapılmışsa da kuruluş ve misyonun sona erişi arasındaki tüm süreci bütünüyle ele alan ilk çalışma tarafımızca yapılmıştır.
Ömürler boyu süren bir sanat ve sanatçı hareketini değerlendirmek gerçekten zor bir işti. Şimdiye değin meslektaşlarımın bu konuya neden bu kadar 'kontrollü' ve 'mesafeli' yaklaştıklarını işin içine girdikten sonra anladım. Bu yüzden, bu kitap Osmanlı Ressamlar Cemiyeti hareketinin içinde yer aldığı dönemi siyasal, sosyal ve kültürel olayları ile bu olaylar içinde yer alan sanatçıların rollerini, birbiriyle olan ilişkilerini ve tüm olayların ayrıntılarını karşılaştırarak değerlendiren 'tarih yazma' iddiası yerine, bir başvuru kitabı olma niteliği taşımaktadır. Bir edebiyat tarihçisinin Cumhuriyet dönemi edebiyatını anlattığı 1300 sayfalık kitabında benzer bir ifade kullandıktan sonra "belki onun gereğini bile yerine getirememiştir" dediğini düşündükçe bu hacimdeki bir kitabın nasıl nitelenmesi gerektiği yorumunu okurlarıma bırakıyorum.
Bir uzmanlık tezi olarak hazırladığım ve daha sonra kitaplaştırdığım bu eserin hazırlanışında ve basılışında emeği ve katkıları olan herkese sevgi ve saygılarımı sunarım.
