| Yazar | : | Mehmet Bayrak |
| Dil | : | Türkçe |
| Sayfa Sayısı | : | 160 |
| Ölçü | : | 11,5 x 19,5 cm |
| Yayınevi | : | Tel Yayınları |
| Bahsi Geçen | : | M. Tevfik Fikret |
'Toplumdaki çelişkiler birikiminin en güzel örneklerindendir' Tevfik Fikret.
Kırsal kesimde, -19. yüzyıl görünümüyle feodal ilişkiler; kentte, küçük el sanayii ve yabancı burjuvazi egemen. Bu altyapı, doğal olarak üst yapıyı da biçimlendirecek: sıkı sıkıya dinsel dünya görüşüne, İslam ortaçağ değerlerine, ümmet yaşayışına ve uygarlığına bağlı, her türlü yeniliğe karşı kuşkulu ve direnici bir toplum, Sömürü, karabaskı, yoksulluk, cahillik, gerilik içinde çalkalanan bir ülke.
Fikret, bildirisiyle, eylemiyle bu toplumun ve yöneticilerinin karşısına çıkmaktadır. Böyle bir ülkenin düşünen, yargılayan ozanı için başka bir alternatif söz konusu olamaz. Bunun içindir ki Fikret, kişilik kazandığı andan itibaren ölümüne değin yaşantısını kavgayla, mücadeleyle geçirmiştir. Ve yine bunun içindir ki o, içinde bulunduğu toplum düzeniyle hiç bir zaman uyuşamamış, hep çatışmıştır, Bu yanıyla o, zamanının bir 'yalnız adam'ıdır, C. A. Kansu'nun deyimiyle; "örneklik bir yabancıdır, karabaskı yönetiminin özgür çocuğudur" o.
Hiç bir sanatçı durup dururken ortaya çıkamayacağına göre -özellikle devrimci sanatçı-, Fikret de hiç yoktan 'özgür çocuk'luk, 'devrimci ozan'lık aşamasına varmamıştır. Fikret de belirli aşamalar geçirmiş ve bazı etkenler onu devrimci çizgiye sokmuştur. Bu etkenleri şöylece özetlemek olanaksal: Fikret'in başkaldırısı ve devrimci özelliğinde; içerdeki kötü ortamla kendi iç yaşantısı, iç deneyleri ve iç bunalımları ile Fransız toplumcuları önemli rol oynamışlardır.
Fikret, içdevrimini gerçekleştirmiş ve kalemini, kellesini toplumcu kavganın emrine vermiş sayılı sanatçılarımızdandır. Onun, 1900'den sonraki "devrim bildirileri" bu konuda birer kilometre taşıdırlar. O dönem Türk toplumunun 'eleştirel tarihi'dir onlar.
