Bir toplum, bir şehir için mezarlıklar dini ve hijyenik olduğu kadar toplumsal ve kültürel bir konudur. Filhakika 1930 da çıkan 1590 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu mezarlıklar için, mesela toprak ve rüzgâr durumları gibi, birçok şartlar arar. Hâlbuki İstanbul'daki irili ufaklı 212 mezarlıktan yalnız bir tanesi, Zincirlikuyu, kanunun aradığı bu şartları haizdir. Bunun ·dışında toplumsal ilgi ve kültür korunması bakımından da mezarlıklarımız cidden öksüzdürler. Zira mezarlıklar bugün kişilerin g6çmişlerine olan bağlılığı kadar toplumların tarihleri ve güzel sanatla olan ilgilerini de belirten anıtsal eserlerdir. Hatta bir toprağın en doğal tapuları mezarlıklardır. Fakat ne yazık ki uzun asırlar batıda gelişen bu görüşler bir de aksine, gene uzun asırlar, bir ilgisizlikle karşılanmış ve bu yüzden her biri birer açık hava müzesi olan mezarlıklarımız, her biri birer sanat eseri olan o güzel mezar taşlarımız harabeye terkedilmiştir. En az yarım yüzyıldır bu konuya eğilen Musahipzade Celal, Ressam Murteza Elker, Alaeddin Nasuhioğlu, Rükneddin Nasuhioğlu, Emin Ali Şavlı, İbrahim Hakkı Konyalı, Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver, Tahsin Öz, Prof. Mükrimin Halil Yınanç, Haluk Şehsuvaroğlu, Prof. Dr. Bedi N. Şehsuvaroğlu, Çelik Gülersoy, Selahattin Arslankorkut, Asım Sönmez, Fazıl Ayanoğlu ve Toğan Saraçoğlu gibi aydınlarımızın dağınık çabaları da ne yazık ki olumlu bir sonuç vermemiştir. Bu çalışmaların en sonuncusu Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu ve Üsküdar Kaymakamı Mustafa Arkun'un da yakın ilgileriyle 1975 yılının ilk aylarında Belediye Başkanı Sayın Ahmet İsvan'a ve Belediye Meclisi üyelerine sunulan örneği ekli dilekçedir. Konuya yakın ilgi gösteren Belediye Başkanı gelecek senelere de sari olmak üzere 30 milyon lirayı İstanbul mezarlıklarının imarına ve korunmasına ayıracağını vaat ettiği gibi bu sene bütçesine de hemen 3.000.000 lira koymuştur,

---