Mahkeme Kayıtları Işığında 17. Yüzyıl İstanbul'unda Sosyo-Ekonomik Yaşam Cilt 9
Yazar | : | Editör: Timur Kuran |
İsbn | : | 9786053608998 |
Yayın Tarihi | : | Temmuz, 2013 |
Dil | : | Türkçe+İngilizce |
Sayfa Sayısı | : | 529 |
Ölçü | : | 16,5 x 24 cm |
Yayınevi | : | Türkiye İş Bnkası Kültür Yayınları |
Rastgele seçilen bir grup aydından İslam’ın ayırt edici bir ekonomik ilkesini belirtmeleri istense, çoğu faiz yasağını dile getireceklerdir. Her ne kadar Kur’an faiz yerine antik Arabistan’da riba olarak bilinen finansal uygulamayı yasaklaşa da, önceden belirlenmiş finansal getirinin günah olduğu düşüncesi bugün dahi finansal konularda İslami söylemlerde önemli yer tutuyor.
Nesiller boyu İslam bilginleri, borç verenin borç alana denk bir değer vermeden kâr elde etmesine izin verdiği gerekçesiyle faizin her türünü haksız kazanç olarak nitelendirdiler; ayrıca ağır bir talihsizlik durumunda dahi ödeme yapmayı kabul etmesinden ötürü borçlunun aşırı risk altına girdiğini söylediler (Qureshi 1967, böl. 2).
Bu mantık uyarınca kredi veren bir kişi, kredi işleminin yarattığı kaçınılmaz riskin bir bölümünü üstlenmeli, kredi kullanıcısı borcunu ödeyemeyecek duruma düşerse hakkından vazgeçmeye hazır olmalıdır. Yoksullaşmış bir borçlunun borcunu ödemesinde ısrar eden bir finansör, zor zamanında kardeşine yardım elini uzatmayı ihmal etmiş olacaktır. Dahası, faiz alarak kâr etmekte direnirse, haksız kazanç elde edecektir (Saleh 1986, böl. 1, 3). Bu görüşler Ortaçağ Avrupa’sında kilisenin öğretileriyle uyumludur (Rubin 2011).