Osmanlı arşivlerinin öncelikle tarih ve buna yardımcı disiplinlere ait olmak üzere ilk kez araştırılmaya elverişli pek çok konu için orijinal ve işlenmemiş bilgilerle dolu olduğu bilinen bir durumdur. Osmanlı Devleti'nin sona erişinin üzerinden yaklaşık seksen yıl geçmiş olmakla beraber arşiv evrakını gün ışığına çıkaracak tasnif çalışmaları sürmektedir. Bununla birlikte tarih araştırmalarında ulaşılan son noktanın, daha çok birinci dereceli kaynaklara dayanan yeni bakış açılarını hedeflediği ve bu çizgide gittikçe çoğalan bir oranla uzun ömürlü çalışmaların meydana getirildiği söylenebilir. Ancak gelişmekte olan birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de tarih çalışmalarına ve tarihçiye yönelik siyası bakış ve beklentiler sürmekte, bu yolda varılan mesafeye, yayın imkânı ve fazlalığına rağmen günlük anlayışların zorlamasıyla tarih ilminin asıl yükümlülüğü olan sonuçlara genelde ulaşılamamaktadır. Dramatik olanı, içinde yaşanılan yıllardaki sosyo-ekonomik sıkıntılar, buna dahil kimliklerin yeniden inşası ve benzeri meselelerin çözüm veya birebir devşirilme yeri olarak Osmanlı çalışmalarının görülmesi ve bunların da sağlıklı kullanılamamasıdır. Tarihin içinde yer alıp aynı kadimliğe sahip olan ve kişinin münferit tarihi anlamıyla biyografi şemsiyesi altında toplanan inceleme alanları her devrin temel bilgi ve ilgi yeri olarak görünür. Kökleri Osmanlı Devleti ile aynı asırlara ulaşan ve genelde kurucu ailelerce idare olunan pek çok devlette olduğu gibi, bazen teorik de olsa en son karar verme konumunda bulunan kişilikler hakkında yazılan eserlerin bolluğu bu çerçevede değerlendirilebilir. Süregelen bu durum, hanedan tarihçiliğinin muteber olması kadar onların devletle birlikte ve bazen daha önce anılmalarının tabii bir sonucu idi. Osmanlıların devraldığı ve menakıbname tarzının bir şekilde hâkim olduğu yazılı gelenek, padişahlarla ilgili müteferrik bilgilerin çeşitli eserler aracılığıyla nakline imkân sağlamaktaydı…

---