"Yüzyıl Biterken": Türkçede çıkan son kitabının adı buydu. Bu kitap birçok dünya yazarıyla yazarlık yaşamın boyunca yaptığın söyleşilerden oluşuyor. Bir anlamda çağın dev yazarlarının arasında zamana karşı bir "seyahat". Bu zihinsel yolculuk biçimini nasıl değerlendiriyorsun? - Bu kitapta zihinsel bir yolculuktan söz edilebilir elbet, ama sözcüğün gerçek anlamında, coğrafya içinde de bir yolculuk söz konusu. Jorge Semprun'la hem Madrid hem Paris'te yaptığım söyleşiler, Nathalie Sarraute'la Hamburg'da, Lawrence Ferlinghetti'yle San Francisco'da buluşmamız bu gerçek yolculuğun konaklarından bazıları. Ama adı geçen yazarlarla -bunlara Juan Goytisolo, Alain Bosquet, Rene Etiemble, Mahmud Derviş ve Yaşar Kemal'i de eklemeliyim - çağımızın kültürel bir panoramasını yaptığımızı özellikle belirtmek isterim. - Dünya yazarları arasında "çok gezen ve gören" yazarlardan biri olarak, yolculuk kavramının XX. yüzyıl içinde edebiyatla ilişkisinin seyri nasıldı? - Yolculuğun her zaman edebiyatı besleyen ana kaynaklardan biri olduğu söylenebilir. Ama son dönemde bir "yolculuk edebiyatı" türü doğdu. Okur nezdinde, özellikle Batı'da, ilgi gören bir tür bu. Her yıl mayıs ayında bu türün belli başlı temsilcileri Saint-Malo'da bir araya gelip uluslararası bir toplantı çerçevesinde çeşitli etkinliklere katılıyorlar. Medyanın da geniş yer verdiği bir buluşma gerçekleşiyor Saint-Malo'da. Le Monde gazetesi bu toplantıya ayırdığı sayfalarda söz konusu yolculuk edebiyatının Conrad ve Stevenson'un izinden yürüyen yazarlarca yapıldığını öne sürüyordu. - XX. yüzyılın önceki yüzyıllardan devraldığı miraslardan biri de yolculuk edebiyatı. Bir türse eğer bunun edebiyatın genel özellikleri üzerindeki etkileri, hayata dönüşleri / yansımaları sence nasıl gerçekleşti? - Seyahatname türünü yolculuk edebiyatından ayırn1ak gerekiyor. Bu edebiyatın başlıca özelliği bir yazar tarafından ve genellikle roman ve öykü sınırları içinde gerçekleştirilmesidir. Yani yolculuk notları ya da izlenimleri bu türün tanın1lanmasında yeterli değil. Benim "yolculuk edebiyatı"na girebilecek türdeki metinlerimin öykü kitaplarımda, özellikle de Son Trum1Juy'da yer aldığını söyleyebilirim. Oysa gezi kitaplarım da var. Örneğin Seyir Defteri, adından da anlaşılacağı gibi bir günlük. Pasifik Kıyısında, Balkanlar'a Dönüş ve Gemiler de Gitti ise, her biri kendi içinde belli bir coğrafyayı anlatan kitaplar. Burada önemli olan bir yazarın bakışıyla o coğrafyanın verilmesi…

---