Eskiden “erken bunama’’ denen şizofreni, akıl hastanelerinde ve hastane dışında en sık rastlanan bir şahsiyet bozukluğudur. Şizofreniğin başka kimselerden farkı, hayat olaylarına yabancı kalışıdır. Bu yabancılığını yalnızlık hissiyle fark etmiş veya fark edecektir. Yabancı ve yalnız olduğunu fark eden şizofrenik, mümkün olduğu kadar başkalarından uzak kalarak kendi âleminde yaşamıya çalışır. Onun ihtiyaçlarım anlayıp, onu koruyan kimselere rastlar ve dış hayat şartları uygun giderse, şizofrenik kendi dünyasında yaşıyabilir ve hastaneye düşmediği gibi, bazan şizofreni teşhisi bile konmaz.
Henüz, ne erken bunama, ne şizofreni diye bir hastalığın lâfı edilmezken, 1849 da İngiltere’de, Hanvvell hastanesinde çalışan John Conolly, sık sık rastladığı bir hastalık tablosunu tarif etmiştir: “Bazı genç kimseler, gerçek bir üzüntüleri, büyük bir dertleri olmadığı halde me-lânkoliye benzer bir psikolojik düşkünlük içinde oluyorlar. Hiçbir şeyle ilgilenmiyor, hayata iştirak etmeden yaşıyorlar. Aptal, hissiz, isteksiz, ihtirassız; sanki bütün ümitleri kaybolmuş, yaşama güçleri tükenmiş gibi, neden olduğu anlaşılmıyan ve herkese yabancı gelen bir hal alıyorlar.”
Şizofrenik şahsiyetin, ilk defa ve açık bir dille tarifi budur.
Sinsi başlıyan şizofrenide hasta, uzun zaman sebebi bilinmez bir matem içindeymiş gibi görünür. Matem, sevilen ve bağlanılan bir kimseyi kaybetmenin arkasından duyulan, ve büyük kayıba alışmaya yardım eden devamlı bir duygu halidir... 

---