Halide Edib’in, romanlarım gölgede bırakan hayatını çok geç keşfettim. Fikirleriyle öne çıkmış, bir zamanlar kitlelerin sevgilisi olmuş, uluslararası üne sahip bu kadım ya yanlış tanıyorduk ya da tanımıyorduk. 100 yıl önce toplumu etkileyen romanlar yazmış, kadınların eşitlik mücadelesinin başına geçmişti.
2001 yazında Frances Kazan’ın Halide adlı romanının kışkırtmasıyla hummalı bir okumaya giriştim, sonra da Cumhuriyet Dergi için bir portresini yazdım. Yazının başlığını, “Tanımadığımız Halide Edib” koymuştum. Torunu Adnan Sayar’ın getirdiği fotoğraf albümünün kapağını açtığım an hayretler içinde kaldım. Fotoğraflarda gerçekten hiç tanımadığımız bir Halide Edib vardı.
2004 yılında gazetecilikle arama duvar çeken işsizlik maceram beni biyografi yazarlığına yöneltti. Fatife Hanım’ın hayatını araştı-nrken Halide Edib, yeniden karşıma çıktı. Bu kez, elimde anılarının İngilizce fotokopileri vardı. Tarihin kapalı odalarına girerken onun anahtarını kullanmaya başladım. Latife’yi bana en iyi anlatan kalemin o olduğuna karar verdim. Onun fotokopi amlan “Bir hayat keşfettim, bunu nasıl paylaşsam?” sorusuyla baş başa bıraktı beni.
Halide Edib muhalif ruhlu bir kadındı; aşkın ve hürriyetin her gün yeniden kazanılması gerektiğine inanmış ve bu yüzden devletin kara listesine girmişti.
Latife Hanım telaş ve koşuşturması durulur gibi olunca, ben de kendime yeni bir iş edinmek için dolanmaya başladım. Halide Edib’le uğraşmak aklımın gizli bir köşesinde meğer hep dururmuş. Ancak, adı edebiyat ve siyasetle birlikte anılan bir kadının biyografisi nasıl yazılabilirdi?

---